Skip to main content

HISTORIE

Foto Kasteel Elsloo 1931© Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad/ANP/Leeflang

Landschap en Maas

Deel 59: De Maas, grenzen aan de overkant -vervolg-

De Weerden onder Vught.
De gebieden aan de overkant waren vrij uitgestrekt en komen we ook tegen in de registers van Elsloo. Het zijn echter niet de bewoners van Elsloo of Meers die het gebied in gebruik hebben (er lag toch een Maas tussen) maar het zijn de inwoners van de aangrenzende dorpen die ze pachten van het kasteel van Elsloo. Het gebied kennen we ook doordat we aantekeningen tegenkomen van inmetingen van nieuwe aangespoelde weerden etc. Verder had Elsloo als gemeenschap geen band met dit gebied. Het was voor het dorp een ver afgelegen buitengebied. Dit lag anders met Meers. Hierover later meer.

LM59.1  maas 1847 3
Afbeelding.
Het gebied tussen Meers en Vught in 1847. Aan de overkant van de Maas komen toponiemen voor die we wel kennen uit de archieven van Elsloo zoals de Hinsberg en Oude (Alde) Maas. Men kan goed oude maaslopen en aan-spoelingen onderkennen. Deze kaart, ook een kaart van Rijkswaterstaat, is overigens een belangrijke bron van gegevens voor ons gebied.

LM59.2maas 1897 vucht

Afbeelding.
Deze kaart uit 1897 (gemaakt vanwege studie naar kanalisatie van de Maas) van het gebied richting Maasband geeft duidelijk weer hoe dit in beweging is geweest.
Het wordt doorsneden met geulen. Hoewel het buiten dit bestek valt, wijzen wij op het toponiem “de Sittard” (in rood kader) voor een (drassig ?) gebied langs een oude Maasarm. Misschien interessant voor de verklaring van de naam van de stad Sittard.

Verdwenen bebouwing.
Al eerder gaven we aan dat er in het gebied van Elsloo bebouwing verdwenen is. Dit geldt ook voor de beemden onder Vught. In de archieven van de 16e eeuw worden aan de vissers van Diefhuizen het recht om te vissen in de wateren in dit gebied verpacht. Dit Diefhuizen is door ons niet meer te plaatsen. Of het is weggespoeld of opgegaan in een andere naam (Maeselhoven).

LM59.3 meers 1650 4
Afbeelding hierboven.
Op een zeer onduidelijke kaart uit 1651 zijn er aan de overkant van de Maas, tussen hoeve de Weerd en de Maasband, huizen ingetekend waaraan namen zijn toegekend. Zou die Diefhuizen gevormd hebben ?

Nogmaals de eilanden.
Op de bovenste afbeelding nogmaals een beeld van de grote eilanden. Geografisch kloppen deze kaarten vaak niet. Op deze kaart ligt Boorsem zuidelijk van Geulle en Mechelen er tegenover. Toch denken wij de eilanden te kunnen reconstrueren. Op de kaart daaronder hebben we dit gepoogd met de Tranchotkaart als basis.
LM59.4 wegen 1660 kleur

LM59.5 eilanden2

Oproep:
Uiteraard bevat het archief van Elsloo meer gegevens over de voormalige gebieden aan de overkant dan de latere Belgische archieven. Indien hier belangstelling voor is of men wil gegevens uitwisselen, aanvullen, corrigeren of anders. Dan nodig ik u bij deze uit contact met ons op te nemen:

Laat reactieformulier zien