Winanduskapel Catsop
ofwel Kapel 't Bluuske in Catsop
De kapel ligt op de T-splitsing Daalstraat - Het Einde, midden op straat in de buurtschap Catsop, bij Elsloo. Zij dateert uit 1848 en werd op de plek gebouwd die verbonden is met de legende van Winand van Meers. De kapel werd gebouwd met materialen die over waren van de bouw van de St Augustinuskerk. De kapel werd in 1984 en 1998 gerestaureerd en is een provinciaal monument.
’t Bluuske is de naam voor de kapel van Catsop. Bluuske is een samentrekking van belhuuske (belhuisje). De kapel had namelijk een dubbelfunctie. Het was niet alleen een kapel, maar ook de drager van de alarmbel van Catsop. Bij brand en onraad werd de bel geluid en dan dienden alle weerbare mannen zich te verzamelen (er stonden hoge boetes op het niet verschijnen). De kapel is een Mariakapel en in de 16e eeuw komen we ze tegen als de “Onse lieve vrouwe Maria capelle oft beldhuysken”. We denken overigens dat de kapel altijd op dezelfde plaats heeft gestaan.
Afbeelding: Ut Bluuske aan ut Veldgaet. De combinatie kapel / alarmbel is duidelijk zichtbaar. De kapel is een Mariakapel. Kapellen gewijd aan Maria staan vaak daar waar de hoofdtoegang tot de velden lag. Dit heeft te maken met Maria als symbool voor vruchtbaarheid.
De kapel staat op een kruising van drie wegen: de Dries, in het Limburgs ook wel Drees genaamd. De echte Dries van Catsop ligt verderop, een driehoekig plein met lindebomen.
In de tijd dat de droogdalen nog watervoerende dalen waren, was op dit plein een grote waterplas, de Dreespool genaamd. Deze poel was een gemeenschappelijk bezit. Men kon er de paarden en koeien laten drinken. En tevens ontmoetingsplaats van vele inwoners.
Tegenwoordig organiseren de inwoners van Catsop hier jaarlijks een zomeravondfeest en elke twee jaar een kunst- en antiekmarkt.
Het Mariabeeld is uniek door haar eenvoud. Het beeld draagt afwisselend blauwe, witte of rose kledij. Altijd keurig verzorgd door de betrokken inwoners van Catsop.
De wandschildering vertelt de legende van Winandus van Elsloo. Een aantal pelgrims, waaronder Winandus, maakt een tocht naar het Heilige Land. Na het bezoek beginnen zijn metgezellen op Paasdag met de terugreis. Winandus vond deze dag te eervol en vertrok een dag later. Een passerende ruiter zag deze haastige pelgrim en nam hem mee op zijn paard. Winandus vertelde dat hij zijn vroegere metgezellen wilde inhalen. Enkele uren later stond Winandus zeer verbaasd alweer thuis. Hij begreep niet wat er gebeurd was en de ruiter zei: "Gij hebt Onze Lieve Heer de eer gegeven die Hem toekomt" Lees hier het complete verhaal >
Binnen de kapel staat dit opschrift op de muur
Deze Mariakapel in Catsop staat ook uitvoerig beschreven op de website Kerkgebouwen in Limburg >
Bij gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de Winandus kapel in Catsop werd in 1998 feest gevierd. Met o.a. een grote feestdis voor bewoners en oud-Catsoppenaren.
In 1997 werd de kapel, die ook wel kapel 't Bluuske wordt genoemd, grondig gerestaureerd. Daarom werd de kapel in 1998 ook opnieuw ingezegend. De restauratie werd grotendeels door de buurtbewoners zelf uitgevoerd, terwijl de financiering mede werd verzorgd door gemeente, provincie en Monumentenfonds. De organiserende werkgroep stond onder leiding van Toon van Es.
De kapel werd in 1848 ook door de buurtschap gebouwd. Grotendeels met overbodig bouwmateriaal van de St. Augustinuskerk die tegelijkertijd werd gebouwd en die in 1949 werd voltooid.