Wmo: snelle, passende zorg en wie gaat dat betalen?
- Afbeeldingen | Bronnen ©: rawpixel.com
Er zijn gemeenten in Nederland die aanvullende voorwaarden stellen aan ouderen die huishoudelijke hulp vragen in het kader van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)
In de regel is de drijfveer het besparen van kosten. Gemeenten krijgen minder geld van de overheid, vooral vanaf 2026, wat de situatie kan verergeren. In de toekomst zou het zelfs kunnen gebeuren dat mensen om hulp te krijgen, moeten bewijzen hoe actief ze zijn op andere gebieden van hun leven.
Zo heeft de gemeenteraad van Landgraaf onlangs besloten dat ouderen die huishoudelijke hulp aanvragen, eerst verplicht naar de fitness moeten. Het idee erachter is dat ouderen door te sporten weer in staat zouden zijn om zelf hun huis (deels) schoon te maken. Bijvoorbeeld door zelf te stofzuigen.
Het systeem rondom de Wmo is soms niet eerlijk. Zo kan iemand met veel geld toch huishoudelijke hulp krijgen van de gemeente, terwijl een arme oudere met enkel AOW en een klein pensioen de eigen bijdrage van 21 euro per maand misschien niet kan betalen. De wet kijkt niet naar het inkomen van de aanvrager, wat soms voor vreemde situaties zorgt.
De wet zegt dat gemeenten hulp moeten bieden als iemand niet goed voor zichzelf kan zorgen en geen hulp van anderen kan krijgen. Daarmee lijkt de Wmo eigenlijk vooral gericht te zijn op mensen met weinig middelen, niet op rijke mensen. Want die hebben in de regel een netwerk én voldoende middelen waarmee ze hulp kunnen organiseren én uit eigen beurs te betalen. Die hebben ook vaak hun hele leven al een schoonmaakster gehad, maar zodra fysieke problemen op oudere leeftijd de kop opsteken, mag de gemeenschap gaan meebetalen.
+ Website gemeente Stein over Wmo ⇢
+ Artikel over Wmo, hoogleraar Wim Groot juli 2020 ⇢
Doorlooptijden Wmo
Update 18.12.2024 | samenvatting
Prioriteit voor snelle en passende zorg
Tijdens de begrotingsvergadering van 2021 is de motie 'Doorlooptijden Wmo' aangenomen. Deze vroeg om inzicht in de doorlooptijden van Wmo-voorzieningen en voorstellen om deze te verkorten.
De gemeente Stein heeft maatregelen genomen, zoals procesoptimalisatie en het inzetten van een screener voor urgentie-inschattingen. Huisbezoeken blijven belangrijk om hulpvragen goed te beoordelen. Ook wordt er samengewerkt tussen afdelingen om integrale oplossingen te bieden bij complexe situaties.
De Omgekeerde Toets, een aanpak die focust op de behoeften van de burger, is onderzocht. Hoewel deze aanpak meer maatwerk mogelijk maakt, vraagt volledige invoering grote organisatorische aanpassingen, extra scholing en nieuwe structuren. Door factoren als personeelstekorten en landelijke ontwikkelingen blijft dit moeilijk uitvoerbaar.
De motie wordt niet uitgevoerd, maar de gemeente blijft werken aan verbeteringen in het Wmo-proces, met prioriteit voor snelle en passende zorg voor inwoners.
+ RaadsInformatieBrief (RIB) 17.12.2024 over Wmo Doorlooptijden ⇢
Achterstand bij aanvragen Wmo
Update 13.09.2021
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) zorgt ervoor dat inwoners zolang mogelijk zelfstandig kunnen wonen in hun eigen omgeving en kunnen meedoen in de maatschappij. De gemeente kan hier op allerlei wijze ondersteuning bij bieden. Dit kan bijvoorbeeld door het verlenen van voorzieningen, maar ook in de vorm van het ondersteunen van vrijwilligers en mantelzorgers.
De meeste gemeentes kampen met een achterstand bij de afhandeling van Wmo-aanvragen, zo ook in Stein. De wettelijke termijn tot een eerste afspraak is vastgesteld op 6 weken. In Stein moet je nu 9 weken wachten op je eerste gesprek.
De achterstand is te wijten aan een gigantische toename van de vraag naar zorg. Er is steeds meer vraag naar Jeugdzorg en die zorg wordt ook nog eens steeds duurder. De vergrijzing neemt toe en daardoor het beroep op de Wmo. Daarbij was tot 2019 de toekenning van Maatwerkdienstverlening afhankelijk van je inkomen, sindsdien is dat principe overboord gegooid waardoor met name ook ouderen met een fatsoenlijk pensioeninkomen een beroep op Wmo-huishoudelijke hulp kunnen doen, als zij tenminste aan de indicaties voldoen. Tegenwoordig wordt afgerekend in een abonnementssysteem. De eigen bijdrage is maximaal 19 euro per maand. En voor dat geld kun je geen zwartbetaalde poetshulp krijgen...
Meer info over Wmo op website gemeente Stein >>
Stein moet bezuinigen
Artikel van 07.11.2020
Na jarenlang op royale voet geleefd te hebben, moet de gemeente Stein nu de buikriem gaan aantrekken en flink gaan bezuinigen.
Rapen gaar
De kosten van het sociaal domein en dan met name Jeugdzorg en Wmo zijn fors gestegen. Het kabinet heeft dit een paar jaar geleden de gemeenten in de buik gespitst: zowel de zorg als de kosten. Landelijk komen de gemeenten maar liefst een miljard euro tekort!
In eerste instantie werd de gemeentebijdrage van de overheid verhoogd, maar je kon op je vingers uittellen dat dit niet zo zou blijven.
En inderdaad: nu zijn de rapen gaar. De gemeente Stein moet 1,4 miljoen euro gaan bezuinigen en daarvan moet 840.000 euro bij het sociaal domein vandaan komen. In 2024 moeten de bezuinigingen maar liefst 2,6 miljoen euro opgeleverd hebben!
Sociaal gezicht gemeente Stein blijft
Desondanks is wethouder Huub Janssen niet bang dat het sociaal gezicht van de gemeente Stein gaat verdwijnen. "Dat is en blijft een stabiel fundament, want het gaat immers veelal om kwetsbare mensen. De pijn en de lasten worden zo veel mogelijk verdeeld"
Pas in mei 2020 kwam de onvoorziene kostenstijging aan het licht en moest er halsoverkop actie genomen worden. De raadsfracties mochten allemaal vijf onderdelen noemen waarop bezuinigd mocht worden en vijf waarop absoluut niet.
Bezuinigingen binnen het sociaal domein waren niet toereikend om het dreigende miljoenentekort te voorkomen. Daarom werd ook beknibbeld op andere onderdelen, zoals muziekonderwijs, dorpsschouwen, verkeerseducatie en de bijdrage aan Monumentendag werd helemaal afgeschaft....In dat laatste geval ging om liefst 1000 euro per jaar...dat schiet lekker op richting 2.600.000 !
Gouden randjes zijn taboe
Volgens wethouder Natascha Wingelaar (DOS, economie) gaat men hooguit "de gouden randjes" wegbezuinigen. Iedereen gaat pijn voelen, maar niemand wordt écht hard geraakt. De woonlasten zullen amper stijgen. (Ik ben benieuwd wanneer de aanslag Onroerendgoed Belasting op de deurmat valt)
En in 2024 verwacht Wingelaar alweer een paar honderdduizend euro in de plus te eindigen: niet gigantisch ruim, maar wel stevig gezond. (Dus een beetje zoals de winterjas die burgemeester Marion Leurs aan het goede doel doneerde?)
Zij besluit met "Ons spaarvarken is bij de dokter geweest en kan er weer wat jaren tegenaan".... Nou belastingbetaler, u weet wat u te wachten staat...
Wet is wet
Als je gaandeweg de rit ontdekt dat de Participatiewet wat betreft Jeugdzorg en Wmo de gemeentekas aan de rand van de afgrond brengt omdat te veel en vaak ook nog de "verkeerde" mensen een beroep op die wet doen, moet je tijdens het proces op de rem trappen en niet klakkeloos uitvoeren. Lijkt een beetje op de belastingdienst in de Toeslagenaffaire. Wet is wet, ook al zegt je gezond verstand iets anders.... Er bestaat ook nog zoiets als je eigen morele kompas.
Of anders gezegd: een piloot moet niet alleen op zijn meters kijken, maar ook eens naar buiten kijken en ook eens vragen hoe het met zijn passagiers gaat.
Wim Groot, hoogleraar gezondheidseconomie Universiteit Maastricht, legt in dit artikel op Zorgvisie.nl de vinger op de zere plek. Hieronder een korte samenvatting van zijn bevindingen.
Opvoedvragen op bordje gemeente
Wat betreft Jeugdzorg komt de stijging vooral voort uit de ambulante jeugdzorg: ouders worden uitgenodigd om met al hun opvoedvragen naar de gemeente te gaan. Sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 is het gebruik van jeugdhulp met 18,5 procent gestegen. Vorig jaar kregen bijna 424.000 jongeren jeugdhulp. Inmiddels ontvangt bijna een op de acht jongeren beneden 18 jaar jeugdhulp.
Hogere inkomens profiteren en lage inkomens betalen de rekening
Een van de oorzaken van de forse stijging van de Wmo kosten is vooral de afschaffing van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo. Hiervoor is het kabinet-Rutte verantwoordelijk. Door de afschaffing van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage is het vooral voor midden- en hogere inkomens aantrekkelijk geworden om huishoudelijke hulp te vragen. Terecht klagen gemeenten over deze kabinetsmaatregel waar vooral de hogere inkomens van profiteren (en bij bezuinigingen door de kostenstijging de lage inkomens de rekening betalen).
Wildgroei zorgaanbieders
En last-but-not-least: de wildgroei aan zorgaanbieders. Alle zorgaanbieders die dat willen kunnen een contract bij gemeenten krijgen. Maar daarna kunnen de gemeenten niet of nauwelijks toezicht houden op de noodzaak, kwaliteit en kosten van de zorg die deze aanbieders leveren. Daarvoor hebben gemeenten niet voldoende menskracht en ontbreekt het ook aan bestuurlijke kwaliteit en uitvoeringskwaliteit.
Bronnen:
Foto: Cottonbro / Pexels
- Laatste update op .