Archief foute Nederlanders WOII toch NIET openbaar

Ondanks een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) op 19 december 2024 toch besloten het gedigitaliseerde deel van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) toegankelijk te maken. Hij laat een tijdelijke voorziening instellen. Onderzoekers en familie van nabestaanden kunnen in de studieruimte van het Nationaal Archief (NA) in Den Haag onder voorwaarden onderzoek gaan doen in het gedigitaliseerde oorlogsarchief. Deze tijdelijke voorziening zal naar verwachting in het 1e kwartaal van 2025 gereedkomen.

+ Lees verder op rijksoverheid.nl ⇢

+ Lees verder op historiek.net ⇢

Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) bevat dossiers en documenten die tijdens en na de Tweede Wereldoorlog zijn verzameld over mensen die verdacht werden van collaboratie met de nazi's. Dit archief werd gevormd tijdens de naoorlogse bijzondere rechtspleging, een proces gericht op het vervolgen van Nederlanders die met de Duitse bezetters hadden samengewerkt. Denk aan mensen die lid waren van de NSB, de SS, of anderen die actief met de Duitsers collaboreerden, inclusief verraadplegers, verklikkers en economische profiteurs.

Het archief is tot nu toe beperkt toegankelijk geweest vanwege privacyoverwegingen, vooral omdat het om gevoelige informatie gaat over individuen en hun betrokkenheid bij oorlogsmisdaden of collaboratie. Onderzoekers, historici en journalisten konden al beperkte toegang krijgen, maar vanaf 2 januari 2025 wordt het hele CABR openbaar en online toegankelijk. Dit betekent dat iedereen de dossiers online kan inzien, wat kan leiden tot nieuwe inzichten in zowel individuele als collectieve gedragingen tijdens de oorlog.

Het publiekelijk openstellen van het CABR heeft veel debat opgeroepen. Sommige nabestaanden vrezen dat de openbaring van familieleden met mogelijk "foute" daden tot onrust of negatieve beeldvorming kan leiden. Aan de andere kant wordt het ook gezien als een belangrijke stap in het openbaar maken van de geschiedenis, waarmee de samenleving een vollediger beeld krijgt van wat er tijdens de oorlog is gebeurd. Historici en onderzoekers verwachten nieuwe ontdekkingen die kunnen bijdragen aan een completer begrip van de complexe periode van de Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan.

Op de foto: partijbijeenkomst NSB en NSDAP Rotterdam 19.07.1942