We hebben hier te maken met groep zeer oude dorpen waarbij men zich niet moet laten verleiden om de samenhang tussen de woonkernen te zoeken binnen de latere gemeentegrenzen. De grenzen zijn jonger dan de kernen. Het zou ons niet verbazen als het Stein bij de kerk ooit een zelfstandig dorp is geweest, dat pas later met Keerend werd samengevoegd. 
We sluiten ook niet uit dat Keerend eerst met (oudste) Elsloo een geheel vormde, sterker nog hieruit voorkomt. Ook kan de burcht van Stein in oorsprong ouder zijn dan die van Elsloo (en niet andersom) en was deze het oudste bestuurscentrum van het oudste Elsloo.

Tevens vragen we ons af in hoeverre de middeleeuwse uitleg van de woonkernen door de Franken is bepaald. Misschien zijn al bestaande dorpen door de Franken uitgebreid en gehuchten gesticht en hebben zij hun losse hoeven langs al bestaande wegen gebouwd. De oude bevolking kan zich geschikt hebben naar de nieuwe heersers, of er was sprake van een samengaan. Het waren tenslotte zelf ook Germanen. 
Ook kan men bij Maasdorpen niet zonder meer op basis van de huidige oude kernen de ontstaansgeschiedenis herleiden. De huidige oude kernen hoeven ook niet de middeleeuwse te zijn. Elsloo en Obbicht zijn bv door Maasverplaatsingen opgeschoven, misschien is Urmond ook ooit verschoven, de Maas heeft immers niet altijd langs Urmond en Berg gelopen.

De Franken hebben hun nieuwe woonplaatsen ingericht naar hun behoeften en waren vanwege de veeteelt gericht op het Maasdal. In hun woonplaatsen namen ze, voor zover toepasbaar en nog aanwezig, elementen van hun voorgangers over (vooral de wegen of gedeelten hiervan). Dit zou een verklaring kunnen zijn voor de onsamenhangende wegenstructuur bij de kerk van Stein. Het probleem is dat er geen schriftelijke en geen archeologische vondsten uit die periode bestaan, op basis waarvan men de gang van zaken zou kunnen reconstrueren. We vermoeden dat het Frankische Stein zich in eerste instantie ook concentreerde aan de voet van de helling langs het Maasdal, pas later is het zwaartepunt de helling opgeschoven (Op de Berg), dichter naar de akkers toe.

Eigenlijk is de geschiedenis van de dorpen een onoplosbare puzzel omdat er verschillende bewoningsgeschiedenissen in elkaar zijn geschoven en niet meer te onderkennen is wat bij welke bewoningsfase behoorde. Eigenlijk kunnen we pas vanaf 1500 een gefundeerd beeld van de dorpen schetsen en zijn nog elementen herkenbaar in de overgebleven oude kernen en restanten van het oude landschap.

Het verplaatsen van een huis (en zelfs hele straten!) was niet zo desastreus als het klinkt. De huizen waren van vakwerk en waren "roerend goed". Men kon ze uit elkaar halen en elders weer in elkaar zetten. Natuurlijk ging dat niet vanzelf en wachtte men ook tot het moment dat de Maas de helling dreigde af te spoelen. De grond ging dus wel verloren, maar de huizen niet. Op deze wijze is Elsloo verplaatst van waar nu de Maas stroomt naar de huidige Dorp- en Raadhuistraat. Het toenmalige kasteel en de eerste kerk van Elsloo zijn bij een doorbraak van de Maas bij de Hal in ca 1450 verloren gegaan. Maar in de archieven vinden we tot in de 17e eeuw aantekeningen van huisplaatsen die verloren gingen door afspoeling.

De bebouwing in de huidige gemeente Stein, waarvan veel straten een onvermoed rijk verleden kennen.