Skip to main content

HISTORIE

Foto Kasteel Elsloo 1931© Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad/ANP/Leeflang

Deel 5. Aanleg Julianakanaal: het graafwerk begint.

  • Afbeeldingen | Bronnen ©: kleurenfoto's van Guus Peters. Zwart-wit foto's komen uit de collectie van Streekmuseum Elsloo en Beeldbank Amsterdam.

 

Het grote graafwerk begon achter Elsloo richting Stein. Tussen het  dorp en de Maas had men een spoorlijn aangelegd om de grond af te voeren waarmee op het maaiveld de dijken richting Maastricht aangelegd werden. (© Aviodrome Lelystad)

Het eerste pand dat werd afgebroken was het café van organist Janssen. Tussen de Maas en het graafwerk ziet men nog waar het lag. De familie Janssen bouwde toen café Neerlandia (nu De Dikke Stein). Dat ziet men “hagelnuu” liggen op de hoek van de Julianastraat, rechts achter de kerk.

Op deze foto ziet men ook op de achtergrond de gigantische graafmachine die het meeste graafwerk heeft gedaan (het kanaal is echt niet met de "schöp" gegraven). Deze graafmachine liep op een spoorlijntje.
Hieronder filmbeelden van het graafwerk in 1930.

 

De banen waarover de graafmachine heeft gelopen zijn nog goed zichtbaar, dat zijn de “trappen” in de helling

Dit “monster” heeft de Scharberg afgegraven. Achter de machine ligt een tweede spoor voor de afvoer van de grond per trein.

In december 2008 bezochten 2 bezoekers uit Drente het Streekmuseum in Elsloo. Hun vader had aan het kanaal in Elsloo gewerkt. Ze hadden ook nog wat foto's van hem bij zich. De 2 bezoekers waren broer en zus Dik. Hun vader is na de werkzaamheden in Elsloo teruggaan naar Drente en daar boerenknecht geworden en nooit meer ergens anders naar toe gegaan.

Broer en zus Dik op de brug bij Elsloo op zoek naar de verhalen van hun vader over het kanaal.

Foto's hierboven: een indruk van de werkzaamheden aan het kanaal.

Het kanaal achter Elsloo is al behoorlijk uitgediept en ook de aanleg van de dijken naar Geulle vordert. De huizen worden afgebroken. Onder aan de Maasberg is een dam aangelegd om de verbinding naar het Veer en de beemden in stand te houden.

De huizen staan leeg en zijn rijp voor de sloop. Alleen het veerhuis van Es is nog intact. De familie van Es heeft zich lang tegen onteigening verzet.

Vanuit dezelfde standplaats een beeld aan de voet van de Maasberg. Van het huis boven de houten keet kan men rechts op de voorgaande foto nog net het raam van zien.

Beide foto’s aan elkaar geknutseld levert dit totaalplaatje op.

Later werd het door ons gewenste totaal beeld wel gemaakt,  maar net te laat. De huizen zijn al nagenoeg afgebroken.

 

de situatie anno 1905 (samenvoeging van 2 kaarten)

Afscheid van woonplaats en van een tijdperk.

Resten van een inheemse nederzetting uit de Romeinse tijd werden door Dr Beckers uit Beek blootgelegd. De Scharberg moet ooit een markant onderdeel van de hoge Maasoever zijn geweest. Een strategisch punt bij uitstek. De Maas had al echter voordat men het kanaal groef hier een flink deel van afgespoeld en bewoningssporen uitgewist. Afbeelding: Streekmuseum Elsloo

Tijdens de afgraving kwam ook  “de laag van Elsloo”  bloot te liggen. In deze laag bevinden zich fossiele resten van vissen uit een oerzee. De mensen noemden alles “haaitanden”. In het Streekmuseum Elsloo kunt u een collectie zien. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

 

De brug met bogen zal in WO2 door Nederlandse soldaten opgeblazen worden om de Duitse doortocht naar België te hinderen. Tot 1964 heeft Elsloo geen brug meer. Vervoer over het kanaal naar de beemden aan de Maas gaat via een veerpont. Bekend is de “bocht van Elsloo”. Wegens beperkingen voor het toegenomen goederenverkeer is de bocht tussen 2013 en 2020 verbreed.

De brug in aanbouw. Goed is te zien dat de kanaalbodem hier is opgebouwd uit een betonlaag bedekt met asfalt. Ook ziet men een afwateringsput om het grondwater op te vangen; nu bedekt met ijzeren deksels. In de ondergrond zijn ze verbonden met een afvoerpijp die bij het kasteel in Stein uitkomt.

Niet alleen Rijkswaterstaat was actief. Ook de Nederlandse Spoorwegen. Tegelijk met het kanaal groeven zij aan de oostkant van de spoorlijn in het Armsterveld naar de sterke bronnen van de Roeschert (onderdeel van de Hemelbeek). Die dreigden het spoor te ondermijnen. Het materiaal dat uit deze uitgraving kwam, werd met een wissel in de hoofdlijn (er was toen maar een spoor) met treintjes links en rechts van de Hemelbeek voor de tunnel in het Maasdal gestort. Links zand, rechts kiezel. De huidige Zendjberg en Keezelberg in het bos bij de “Duuker”.

Links de Zendj, rechts de Keezelberg. Ooit was dit de speelplaats voor de jeugd. Ideaal om vlag verovertje te spelen en dammen te bouwen. En nu nog steeds in hete zomers een geliefde koele plek om met kleine kinderen te vertoeven.

Laat reactieformulier zien