Deel 4. Aanleg Julianakanaal. Op de Berg, toen en nu
- Afbeeldingen | Bronnen ©: kleurenfoto's Guus Peters. Zwart-wit foto's en ansichtkaarten uit de collectie van Streekmuseum Elsloo. ©
Zo lag het dorp en omgeving er in 1925 bij. Eigenlijk was het toenmalige gemeentehuis aan de Raadhuisstraat het laatste huis van de kern Elsloo. Verder lagen aan de onverharde Stationsstraat tot aan de overweg Beek-Elsloo verspreid een 20-tal woningen. En enkele woningen aan de Kaakstraat richting Catsop. Voor de rest waren er alleen onverharde wegen zonder bebouwing, zoals de Koolweg, Driekuilenweg en Elslooër Heggen (nu Dorine Verschureplein, Bandkeramiekersweg)
Dat was Elsloo in 1925!
Om een en ander inzichtelijk te maken, zullen we de afbraak en voortgang aan de hand van een chronologische reeks foto’s weergeven. Eerst zullen we een beeld geven van het nog bestaande gedeelte van de oude kern rond 1925, voor de herkenbaarheid plaatsen we eronder recente foto’s gemaakt vanuit ongeveer dezelfde standplaats.
De onverharde, uitgespoelde Maasberg
Foto van de laatste processie om de oude Berg. Men ziet de fanfare en andere verenigingen met vaandel. Het huis met de hoge spits is nu het laatste huis van de straat.
Kinderrijke buurt op trappen Schippersbeurs. Foto komt uit een tijdschrift.
Op de kop van de Maasberg. In afwachting van de processie.
Nog eens de kop van de Maasberg met rechts de Schippersbeurs. Op de achtergrond In de bocht het huis van de families Ruyl – Leunissen en Römers-Ruyl.
Huis van de families Ruyl – Leunissen en Römers-Ruyl vanuit de Maasberg gezien.
St Augustinuskerk
Onder: Het kasteel met op de achtergrond daken van de “ Auwe Berg”. Op de voorgrond liggen schanssen, gemaakt van snoeihout om bakovens te stoken voor brood en vlaaien.
Klik hier voor foto ⇢ Fotorechten berusten bij Fotocollectie Spaarnestad
Foto van kasteel en dorp met op de voorgrond de Wiert.
Het veerpont op de Maas
dezelfde locatie nu
Voor de goede orde: het Maaswater stond vroeger (ook in de zomer) hoger dan nu. Daardoor was de oever minder steil. O.a. door België worden nu grote hoeveelheden water via het Albertkanaal aan de Maas onttrokken. Vandaar ook dat pas in 1948 het oude kasteel in de Maas voor het eerst boven water kwam. Dat was toen “wereldnieuws”. Een grote ontdekking...! De “Aelsenaere” waren helemaal niet verrast. Natuurlijk wist men dat er een kasteelruïne in de Maas lag.
Klik hier voor foto ⇢ Fotorechten berusten bij Fotocollectie Spaarnestad
Foto boven: Nogmaals het veerpont, nu met schuilhut voor de veerman op het pontje.
Foto onder: Dezelfde locatie tot april 2010, toen zijn de huizen van buurtschap de Hal gesloopt ten behoeve van de Maaswerken.
Onder: Een hele oude foto met veerpont en zicht op De Hal, uit de collectie van Harie Rouvroye
Fragment kaart 1895
Detail luchtfoto naar het noorden.
Het grote gebouw naast de kerk is de school. Het huis rechtsachter de kerk heeft het overleefd. Dat bestaat nog. Eigenlijk zou ook dit afgebroken worden, maar het werd echter door Rijkswaterstaat gebruikt als tijdelijk kantoor. Tot afbraak is het niet meer gekomen. Tot in de jaren 70 is dit huis nog eigendom van Rijkswaterstaat gebleven.
Alle huizen op deze foto werden afgebroken. Overzichtbeelden van deze straten tussen de huizen zijn ons niet bekend. Wel werd ook toen al de omgeving van de Maasberg vaak op de gevoelige plaat vastgelegd. Dit gedeelte was blijkbaar niet zo interessant.
Nog een foto van het gebied naar het zuid-westen. Hier ziet men ook goed dat hoe kort het oude Elsloo op de Maas lag. Aan de overkant het veerhuis Op de Hal.
Foto genomen uit de kerktoren. Een geheel ander zicht over de “Auwe Berg “
Het huis van de smid Driessen, Op de Berg. Tussen de twee electriciteitspalen kan men de dorpspomp zien (dezelfde als nu nog op de hoek Kaakstraat-Dorpstraat (de Kaak) staat. Dit huis was voordat de familie Driessen vanuit de Schipperbeurs hier naar toe verhuisde, de pastorie. Pastoor Willems was de laatste pastoor die hier woonde. (foto Jan Pijpers)
De “Auwe Berg” nu vanaf de brug over het Julianakanaal kijkend richting zuiden, Maastricht
Het tracé richting noorden (Stein), gezien vanaf de brug.
De brug over de Molenbeek. Deze foto is gemaakt vanuit het zuiden van het veerhuis onder de Berg. Op de achtergrond zijn de toren van de St Augustinuskerk en huizen van Op de Berg nog net zichtbaar. Op de “bleik” langs de beek ziet men nog net tussen de bomen wasgoed liggen te bleken. Het bruggetje is de toegang onder aan de Maasberg naar de beemden. Dat lag over de Molenbeek. Dat is de beek die nu vanaf het kasteel onder het kanaal door naar de Maas loopt.
Deze foto gemaakt vanaf dezelfde plaats als de vorige foto.
Verreweg de mooiste foto van de oude Berg. Rechts voor het kasteel is het veerhuis dat men later op de foto’s ziet als het huis dat tijdens de aanleg nog midden in het kanaaltracé staat. Men ziet in het midden de grenspaal staan. Deze staat nog op precies dezelfde plaats aan de Maas. De kinderen staan op de rand van de Maasoever.
Foto vanaf dezelfde plaats. Als oriëntatiepunt dient hier de grenspaal in het midden van beide foto’s. Op deze plek wordt nu het jaarlijkse Conincx Pop festival gehouden.
Cor van de Acker schilderde op basis van deze foto dit prachtige schilderij. Dit hangt nu in Streekmuseum de Schippersbeurs.
Reconstructie van de “Auwe Berg” in recente foto.