De tweede brand
Volgens een akte, verleden voor notaris Charles Eyben te Luik op 13 november 1877 verkocht zij het kasteel met toren, graanmolen, pachthoeve, lusttuin, vijvers enz. aan graaf Theodore Maur Constantin Charles, graaf De Geloes, wonende op kasteel Lauvergnac in La Turballe (Guerande, Frankrijk). Aan zijn naam voegde hij toen d' Elsloo toe. Hij was gehuwd met Emilie Josephine, barones de Meer.

Lang heeft hij er geen plezier van want het noodlot slaat wederom toe. Om 05.00 s’ochtends op 20.01.1885 staat het herenhuis in brand. Theodoor, voor enkele dagen uit Thurballe Lauvernac (Frankrijk) overgekomen, kon nog op tijd gewekt worden. Toen hij naar buiten kwam sloegen de vlammen rond zijn lichaam. Om 9.00 stopte het vuur bij de toren. Het herenhuis ging geheel verloren en werd niet meer herbouwd. Na de brand in 1885 verhuisde de familie De Geloes naar hun bezitting te Crutzen bij Hasselt (B).  Op 28-01-1887 is Theodoor, wegens drukkende schulden, genoodzaakt om het landgoed openbaar te verkopen.

Afbeelding wikipedia ⇢

Tekening door Ph. G.J. van Gulpen. De datering van deze tekening is een probleem. Volgens rentmeester Van Mulken is de toren in 1844 gebouwd; nadat de kerk op 21 april 1843 verloren is gegaan. Gezien de bladeren aan de bomen moet de tekening dus In de zomer van 1842 zijn gemaakt. Dat zou betekenen dat de toren niet in 1844 maar eerder is gebouwd. Of de tekening moet in fases zijn gemaakt of de verdwenen kerk is er enkel ter verfraaiing bij getekend.

We zagen al in deel 1 een gedeelte van een tekening van het kasteel door meester Pesch. Hij heeft deze tekening destijds gemaakt aan de hand van een pentekening van het kasteel. Deze pentekening zou als prijs door de Graaf de Geloes geschonken zijn t.b.v. een loterij voor de bouw van de St Augustinuskerk. Onmiskenbaar is de tekening van Ph van Gulpen ook door de pentekening geinspireerd.

Afb: Kasteel en dorp voor aanleg van Julianakanaal. (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Afb: Kasteel en dorp voor aanleg van Julianakanaal. (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Foto boven: oude prentbriefkaart uit de collectie van Harie Rouvroye. Voor de aanleg van het Juliankanaal gemaakt. Linksboven nog de later afgebroken huizen Op de Berg.

Foto: Kasteel en Wiert anno nu. Foto Guus Peters

De Jurgens
In 1885 werd een deel van het kasteel (het woonhuis) gesloopt. Wegens schulden vond tien jaar later een vrijwillige openbare verkoop plaats. Het landgoed werd toen niet toegewezen aan Edouard Joseph Telemaque Wauters, grondeigenaar in Luik, ondanks een bod van 238.000 gulden. Op 25 januari 1887 werd weer tot een vrijwillige definitieve openbare verkoop van het landgoed Elsloo overgegaan, waaronder grond in Stein en Geulle. Jan Jurgens, groothandelaar in Oss, kreeg de toewijzing op zijn hoogste bod van 250.000 gulden. De inkoop werd aangenomen ten behoeve van de handelsfirma Antoon Jurgens te Oss, bestaande uit Jan, Hendrikus en Arnold of Arnoldus Jurgens allen groothandelaren wonende in Oss.

De koopakte verleden voor notaris mr. Jan Pieter Boots te Amby, is gedateerd op 28 januari 1887. Jurgens, oorspronkelijk handelaar later groothandelaar in natuurboter, was in de vorige eeuw de grondlegger van een margarinefabriek in Oss. Margarine of kunstboter als vervangingsmiddel van de dure natuurboter werd ontwikkeld  door de Franse chemicus A.M. Mege Mouris. Dit naar aanleiding van een prijsvraag die was uitgeschreven door keizer Napoleon III van Frankrijk. In 1880 waren in Nederland reeds 70 margarinefabrieken.

Na het samengaan van de firma’s Van den Bergh en Antoon Jurgens en vervolgens de Engelse firma Lever Brothers, ontstond Unilever, nu het grootste levensmiddelen-concern ter wereld. Antoon Jurgens (1805 - 1880), gehuwd met Johanna Lemmens (1807 - 1879) was de vader van Jan, Hendrikus en Arnold Jurgens. Zij waren de beherende vennoten van de handelsvennootschap onder de naam: firma Antoon Jurgens, die gevestigd was te Oss.

Bij scheiding en deling, na het overlijden van Hendrikus Jurgens in 1889, kwam het landgoed, dat ongeveer 240 percelen omvatte, in bezit van Theodora van Waardenburg (1840-1899), de weduwe van Hendrikus Jurgens, en Theodora Antonia Jurgens (1872-1901) religieuze in de Congregatie van de Notre Dame des Chanoinesses de St.Augustin te Parijs. In het wereldse leven werd zij Dorine genoemd. Als herinnering aan haar als erflaatster van het landgoed werd aan de voorzijde van de kasteeltoren een gedenksteen geplaatst met de tekst Dorine Jurgens (1872-1901).Daarna werd de Naamloze Vennootschap Theodora tot exploitatie van het landgoed Elsloo, gevestigd te ‘s-Gravenhage, opgericht; die echter naar Theodora van Waardenburg werd genoemd.

Verkoop aan gemeente Elsloo
In verband met de 10 kinderen van het echtpaar wordt (om het landgoed voor opsplitsing te behoeden) de N.V. Theodora opgericht. In 1959 verkochten het 10e kind, Leodine A. Jurgens (weduwe van de arts Dr. J.M. Dutilh) en de dochter uit het huwelijk van haar oudere zus Ursul Monica Jurgens met J.F. Verschure, Mej. Dorine Verschure als hoofdaandeelhouders de nog 168 ha grote bezitting voor ruim 1 miljoen gulden aan de gemeente Elsloo. Dorien schonk (uit liefde voor het dorp) Elsloo nog 118.250 gulden.

Foto's: Kasteel in jaren 30 en 60. Duidelijk is de deur te zien in de toren die de benedenverdieping van het herenhuis verbond met de toren. (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Foto boven: het kasteel met toren in 1950. Uit de collectie van Harie Rouvroye.

Foto boven: Hotel Kasteel Elsloo 2006. In de gevels van het hotel kan men nu nog steeds de poorten van de koetsremise en de deuren van de paardenstallen herkennen. Foto Guus Peters

Afb: Na de verkoop aan de gemeente werd kasteel Elsloo een restaurant. Nu nog gebruikt men wel eens de aanduiding kasteel “de Haam” voor kasteel Elsloo. Dit was echter de naam van het restaurant welke verwees naar het voorafgaande gebruik als paardenstallen. Het is geen historische naam. (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Foto: Zicht vanaf de Berg (Foto Guus Peters)

Foto: De kasteelboerderij aan de Maasberg (Foto Guus Peters)

Foto: Het rad van de inpandige Slakmolen (Foto Guus Peters)

Foto: Molendam met links de toegang tot de molenzolder waar eertijds het graan werd aangeleverd en afgehaald. Doordat het kasteel in de helling is gebouwd is het mogelijk om vanaf de “begane grond” van de kasteelboerderij de zolder van de watermolen te betreden. (Foto Guus Peters) 

Foto: Moleninterieur Slakmolen. Foto: Folder Hotel kasteel Elsloo.

Voor meer detail informatie m.b.t. te Slakmolen en voormalige molens in Elsloo verwijzen we naar: Molendatabase en Slakmolen.nl