Skip to main content

HISTORIE

Foto Kasteel Elsloo 1931© Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad/ANP/Leeflang

Deel 4: Kasteel Elsloo en zijn bewoners na 1814 (slot)

Uit de herinneringen van Theo Wouters, eine richtige Aelsenaer in Canada.
…………de overdracht van het kasteel door D. Verschuren heb ik ook nog een kleine rol in gehad.Toen Dorine Verschure naar Elsloo kwam daarvoor, heb ik om haar te bedanken het wapen van Elsloo in gekleurd zand in de berm voor het kasteel zomerhuisje gemaakt, met hulp van Gieljam van Smeets. We waren toen in de jeugd beweging en gedurende haar rondleiding in het park,liepen Gieljam en ik achter haar aan in de hoop er zou een bijdrage aan de jeugd beweging van afvallen, maar het was te vergeefs, haar beurs bleef dicht…………………...

Jazz Kelder Kasteel Elsloo
De toren heeft in de jaren 60 nog dienst gedaan als tijdelijke woning en zelfs als onderkomen voor een heuse “Jazzkelder” met bezoekers uit heel Zuid-Limburg.

Foto's uit de prive-collectie van Theo Wouters


Theo Wouters uit Canada schrijft: "Voor verhalen van de jazzkelder, moet je hoofdzakelijk buiten Elsloo wezen.nml. Heerlen, Heer , Maastricht, Hoensbroek, Nuth, Schinnen, Meersen, Spaubeek, Beek, Geleen, Sittard, Amby, Echt, en Elsloo. Harie van de Pender die een keer, toen een hele troep in de kelder overnachte, oorpijn had en Gerard van Houben als remedie bier in zijn oor deed. Ik herinner me niet meer waarom we bleven slapen die nacht, hoogstwaarschijnlijk was iedereen flink in de olie. Gerard was ontzettend amusant als hij een stuk in zijn kraag had."

Foto: Kasteel en park ca 1965 (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Botanische tuin IVN Elsloo
Onlosmakelijk met het kasteelcomplex verbonden is de prachtige botanische tuin van het IVN.
De botanische tuin is prachtig gelegen in het kasteelpark van Elsloo (Limburg) op een helling gevormd door de Slakbeekvallei en een uitloper van een oeroude voormalige maasoever. Samen met het Bunderbos (ook wel helling- of bronnetjesbos genoemd) is het een uniek natuurgebied.

Foto Guus Peters

Vanuit het noorden gezien, liggen het kasteelpark van Elsloo en de botanische tuin aan het begin van het Bunderbos. Het aangrenzende kasteel (thans hotel-restaurant) was in de middeleeuwen tot aan de franse revolutie de hoofdzetel van de Heerlijkheid Elsloo. In 1860 liet de toenmalige kasteelheer Ch. de Geloes het kasteelpark in franse stijl aanleggen met bijbehorende moes- en kruidentuin. In archieven spreekt men over "Den Hoff vant 's_Heeren Huys".

In 1969 verzocht de voormalige gemeente Elsloo, de plaatselijke IVN afdeling om in de voormalige kasteeltuin een heemtuin onder te brengen. Het IVN koos voor een kruiden -heemtuin en na tien jaar pionieren werd de status van botanische tuin bereikt. Om over een grote diversiteit aan planten (gewassen) te kunnen beschikken werd op de aanwezige voedselrijke-, kalkhoudende bodem gedeeltelijk een voedselarm milieu gecreëerd voor een heidevegetatie, een krijtperceel voor kalkminnende flora, een vijver met moerasgebied voor de natte gewassen en twee rotspartijen voor alpen flora.

Ook staan er in de tuin een groot aantal zeldzame bomen, waaronder de Ginkgo Biloba, en de Zijdeboom. Verder zijn er de vele soorten varens waaronder de Europese kleine eikvaren en de grote Australische boomvaren. Ook de vele soorten Hosta's zijn prachtig om te zien.
In de tuin zijn mooie slingerpaadjes aangelegd die de bezoeker langs deze verscheidenheid aan planten, heesters en bomen vanuit de gehele wereld leiden. De tuin is deels als thematuin ingericht, voorzien van kruiden met medicinale, cultuurhistorische en magische waarde.

Foto Guus Peters

Dit themagedeelte heeft de titel "Macht van de planten door de eeuwen heen" en is duidelijk herkenbaar aan de met buxus haagjes omzoomde perken. Het thema gedeelte bestaat uit 23 perken elk met een eigen onderwerp met de daarbij behorende planten. Zo is in de tuin o.a. een perk met als onderwerp "de Bandkeramiekers" opgenomen.

De Bandkeramiekers waren de eerste vaste bewoners die zich 4000 jr. voor onze jaartelling in de maasstreek vestigden. Tijdens bodem onderzoek in Elsloo is veel van de Bandkeramiekers teruggevonden. In het perk van de Bandkeramiekers staan voedingsgewassen die zij in die tijd verbouwden. Ook is er een perk waarin diverse planten uit de "Palz"- kruidentuinen van Karel de Grote zijn te vinden.

Foto Guus Peters

Het gebouw dat hier achter de toren uitschiet is de oorspronkelijke molenaarswoning. In de 18e eeuw verhuisde hij naar het “Huys de fonteyn” in de Maasberg (de woning van de kasteelboerderij).
Tevens is er in de thematuin een perk aanwezig waarin planten staan die in het verleden de pigmenten voor verfstoffen leverden. Er is veel in de botanische tuin van Elsloo te zien, maar ook vanuit de tuin kan men vele mooie dingen zien. Door een poortje, in de muur om een deel van de botanische tuin, heeft men een prachtig gezicht op het "oude dorp" en de uitstekend gerestaureerde monumentale graanmolen uit het begin van de zeventiende eeuw.
Voor wie dit alles nog niet genoeg is, bestaat er ook nog de mogelijkheid het kasteelpark met bronnen, watervalletjes, de Hemelbeek met moerasgebied en het aangrenzende hellingbos (Bunderbos), met goed aangegeven wandelroutes (5 en 10 km), te bezoeken. Bron : IVN Elsloo

Foto: De Wiert in de zomer. Hoe ver moet men reizen om thuis te vinden wat men zoekt ???? Foto Guus Peters

Van gemeente naar streekgewest en weer terug.
Het kasteel bleef echter niet in handen van de gemeente Elsloo. In 1976 verkocht
De gemeente het complex aan het Streekgewest Westelijke Mijnstreek . In 1984 kocht vervolgens de gemeente Stein het weer terug en restaureerde het kasteel inclusief de inpandige watermolen. Ook het park werd in de jaren 90 geheel gerenoveerd.

Foto: In de jaren 70 valt een grote beuk op het kasteel (dan nog restaurant de Haam) en beschadigd dak en gevel. (Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Foto: Kasteel Elsloo is in 1984-1986 geheel gerenoveerd en is nu een hotel (Foto Guus Peters)

In de jaren 1984-1986 werden de kasteelgebouwen gerestaureerd en vervolgens als hotel, restaurant en conferentieplaats in gebruik genomen. Twee jaar later werd begonnen met de restauratie van de watermolen en enige bijgebouwen die deel uitmaakten van de pachthoeve. De restauratie van het gehele complex vond plaats onder architectuur van R. Bertels, architect H.B.O. uit Noorbeek, onder supervisie van W. de Wit van de rijksdienst voor de monumentenzorg. De restauratie van de watermolen en de bijgebouwen van het kasteel werd uitgevoerd door de Bouw- en Betonmaatschappij BOBEMA B.V. gevestigd te Heerlen, onderleiding van J.H.M. Sieben. De firma Gebr. Adriaens uit Weert restaureerde de maalinrichting. De Machinefabriek en IJzergieterij Konings te Swalmen leverde het rad met de kanjel en de sluizen.

Laat reactieformulier zien