Een van de belangrijkste zaken die men nodig heeft om de ontwikkeling van een streek te doorgronden is de kennis van het oudste wegenpatroon. Al in de Keltische periode bestonden er wegen. Hoewel we over deze periode bijna niets af weten, moeten we deze toch niet als een primitieve periode zien. De Keltische wegen waren door het gebruik platgelopen banen. Het zijn die wegen die Caesar gebruikte om onze streken te veroveren (57-52 VC). Van de Romeinen is bekend dat zij, als ervaren en goed georganiseerde kolonisatoren, hun wegennet uitbouwden om de pax romana te vestigen in de bezette gebieden. Toch is het beeld van de heirbanen die bekleed waren met stenen te idealistisch. In onze streken werden plaatselijke materialen verwerkt, meestal was dit grind.  

Over de hoofdwegen tussen de grote plaatsen in de Romeinse tijd bestaan in de literatuur duidelijke beschrijvingen, op lokaal niveau ontbreken deze echter. Gezien de vele vondsten uit de Romeinse tijd in onze streek, is het  ondenkbaar dat er hier toen geen verbindings-wegen hebben bestaan. De streek tussen Maas en Rijn was toen vrij dicht bevolkt met een evenredig uitgebreid wegenstelsel. Het probleem is om deze te traceren.

Met betrekking tot de wegen heeft ons altijd bijzonder de vraag beziggehouden naar de betekenis van een Romeinse muntvondst in Rekem (België). Bij de restauratie van het kasteel werd namelijk een grote hoeveelheid kleine muntjes in de oever van de Maas in de Romeinse tijd gevonden. Men dacht hier aan offermuntjes aan de riviergoden voor een veilige overtocht. Deze mensen moeten toch ergens naar toe zijn gegaan zijn, ze kwamen tenslotte van of gingen naar het gebied van Geulle.  Dit bracht ons op de gedachte dat er via Geulle belangrijke verbindingen hebben bestaan. Nader onderzoek naar het verloop van wegen in ons gebied voerde ons naar de Materberg en vandaar uit naar aansluitingen met Elsloo en Beek. Hierbij aangetekend dat natuurlijk vanuit Geulle ook wegen in zuidwaartse richting (naar Bunde en Meerssen) zullen hebben gelopen.

De bewezen hoofdwegen in ons gebied, in de Romeinse tijd, in een groter verband. Links in rood de weg Maastricht-Nijmegen en rechts in blauw de weg Heerlen-Xanten. In geel een hoofdverbinding tussen beide wegen Grevenbicht-Sittard. Van andere wegen bestaan in ons gebied geen archeologische bewijzen. Deze worden wel verondersteld. Als zwarte stippellijn is door ons een mogelijke verbinding tussen Rekem met Sittard ingetekend met een groene stippellijn van Maastricht naar Sittard. Veruit de belangrijkste weg was de via Belgica die vanaf de Noorzeekust over Maastricht naar Keulen liep.

De kern van Geulle aan de Maas, ontstaan op  een snijpunt van oeroude wegen. (Foto Guus Peters)

Wij vermoeden dat de weg van Rekem over Geulle  aansloot op een verbinding tussen Maastricht  en Sittard. Hij vormde zo  een verbinding tussen de weg van Maastricht naar Nijmegen (die langs Rekem voerde)  met de weg Heerlen naar Xanten (waar hij ten oosten van Sittard op aansloot ).  Wij denken overigens ook dat er in de Romeinse tijd een (secundaire) noord-zuid verbinding aan deze zijde van de  Maas heeft bestaan maar dat dit niet de vaak als route veronderstelde (Gemeyn) Heerstraat is geweest, dit was een middeleeuwse weg.  

Kaart met opgravingen van dokter Beckers in de 20- en 30-er jaren in ons gebied.
Met rood omkaderd de opgravingen uit de Romeinse tijd.
In geel de door dr. Beckers veronderstelde Romeinse weg aan deze kant van de Maas.

De bij de bovenstaande kaart behorende originele beschrijving van de weg door dokter Beckers.

Volgens ons komt voor de Romeinse noord-zuid route door het Maasdal eerder de beschreven weg langs de dalrand in aanmerking. Deze kwam van Bunde en liep vervolgens over Geulle a/d Maas, Materberg,  Terhagen, Elsloo, Stein en verder.  Dit veronderstellen we omdat het de kortste verbinding vormt tussen de Romeinse vondsten op de Pendersjansknup (gelegen tussen de Slingersberg en de Snijdersberg) en de haven van Stein. Tevens loopt hij langs de begraafplaats boven d’n Duuker en over de Scharberg  waar een inheemse nederzetting heeft gelegen van de germaanse Scuni (gevonden tijdens de aanleg van het kanaal vlak bij de autowegbrug).


1950 De Steinderweg, van linksonder naar rechtsboven. Eens een Romeinse weg ???
Na de Romeinse tijd is het gebied rond de Steinderweg niet langer in gebruik gebleven, het valt tenslotte onder de latere Graetheide.

Uitgaande van Romeinse vondsten in ons gebied kan men echter niet om de Steinderweg heen. Deze weg is misschien van een veel groter belang in ons gebied geweest dan een mogelijke weg langs het Maasdal. Hierlangs is namelijk vrij veel en divers Romeins materiaal gevonden wat er op kan wijzen dat deze weg heel oud is. Volgt men deze weg door Stein, dan loopt deze via het Keerend en Kruisstraat naar het havengebied. (In Stein kwamen overigens meer wegen bij elkaar). Volgt men de Steinderweg naar Beek, dan kan hij via de huidige Stationsstraat verder hebben gelopen. Ook bestaat hier de mogelijkheid van een afsplitsing nabij de huidige overweg in een tak langs de rand van de Heuvel waar hij aansluiting vond op de weg vanaf Sittard naar Maastricht  (waar ook de weg vanaf Rekem op aansloot). Omgekeerd kan men de Steinderweg ook zien als een aftakking in een weg komende vanaf Maastricht naar het noorden (Stein en verder). De andere tak gaat naar het noord-westen  (Sittard en verder).  


Mogelijke wegen in de Romeinse tijd. Hoe meer men zich verdiept in het oude wegenstelsel, hoe meer vragen worden opgeroepen. Zou men gekende oude (middeleeuwse) wegen in combinatie brengen met Romeinse vondsten, dan zou men kunnen veronderstellen dat deze wegen al in de Romeinse tijd bestonden. Op basis hiervan zijn de wegen op de kaart beredeneerd, dit geeft echter geen zekerheid (als die al ooit gegeven kan worden).  Aan de archeologen onder ons de taak om dit onderwerp verder uit te diepen.