Het Lindeberg 1950

Ut Lènjeberg
Het Lindeberg is het hoger gelegen gebied dat wordt begrensd door de spoorlijn, de Catsopperstraat, de Kampstraat en de Lindebergstraat. Het Lindeberg wordt in de archieven onderverdeeld in het Groot Lindeberg en het Klein Lindeberg. De beide Lindebergen worden van elkaar gescheiden door een smal, diep uitgesleten gedeelte van het droogdal welk vanaf het vliegveld naar het Maasdal loopt. 

De helling van het droogdal achter de Catsopperstraat is het Klein Lindeberg. Het Groot Lindeberg is het weidegebied tussen het droogdal en de Lindebergstraat. Verder komen we in de archieven “Achter het Lindeberg” tegen. Dit is de naam voor het gedeelte dat grenst aan de Kampstraat.

Het droogdal is overigens al in de ijstijden ontstaan. 's Zomers smolten grote hoeveelheden ijs en sneeuw en het water zocht een weg naar het Maasdal. Deze waterstromen waren zeer sterk omdat het water niet in de bevroren ondergrond kon zakken. Op de weg naar het Maasdal nam het de ontdooide toplaag mee waardoor het dal uitgediept werd.

De beide Lindebergen waren bossen die behoorden tot het kasteel. In de loop der tijd werd deze geleidelijk gekapt.  In de eerste wereldoorlog stond er nog een bos op een deel van het Groot en op het Klein Lindeberg. De toenmalige kasteeleigenaren, de familie Jurgens, hebben de bossen laten kappen in de eerste Wereldoorlog (tegelijk met het bos op de Horst). Dit vanwege de verkoop van het hout, dat door de schaarste in deze oorlog duur was geworden. Houtkap was echter verboden en volgens de overlevering liet Jurgens dit verdoezelen door na het kappen het gebied te herplanten met fruitbomen.

Het Groot Lindeberg is nu momenteel een groot weiland. Het Klein Lindeberg wordt deels voor het kweken van bomen en struiken gebruikt.

1803

1925

Kaarten: Het Lindeberg in 1803 en in 1925
Duidelijk zichtbaar is de nog aanwezige bebossing op zowel op het Groot als op het Klein Lindeberg en de afname daarvan. Op de Tranchotkaart zien we dat het bos reikte tot aan de Kaakstraat en er een weg vertrok vanuit de Lindebergstraat. Deze weg is eigenlijk de waterafvoer door het droogdal dat hier aansloot op het dal van de Slakbeek. Op de andere kaart uit 1925 staat feitelijk een bos ingetekend dat op dat moment niet meer bestaat. Het “illegaal” gekapte bos bestond blijkbaar officieel nog.

Foto: Het Groot en het Klein Lindeberg met in het midden het droogdal. Het Groot Lindeberg nu één groot weiland. Rechts ziet men de rand van het droogdal waarvan de hellingen aan de andere kant, achter de huizen van de Catsopperstraat, het Klein Lindeberg vormenDe Bussegraaf (Foto Guus Peters)

De Bussegraaf
Halverwege de Kampstraat vanaf de Dries ziet men in het Lindeberg (in de helling van het droogdal) een graft liggen. Dit is de Bussegraaf. Het gebied tussen deze graft en Catsop wordt ook Bussegraaf genoemd. Busse komt van bos. Het bedoelde bos is ongetwijfeld het bos op het Groot Lindeberg geweest, dat ooit tot aan de Kampstraat heeft gereikt en in het droogdal werd begrensd door de graft. In het dal onder de Bussegraaf is er een vrij plotselinge overgang naar het diepe dal langs het Klein Lindeberg. We hebben aanwijzingen dat hier een soort dam gelegen kan hebben, die ofwel het water moest stuwen om een soort vijver te vormen ofwel moest afremmen bij hevige regenval. Op zich zou dit niet onlogisch zijn om hier een soort opvangbekken werd gemaakt. Nu nog stroomt bij hevige regen enorme hoeveelheden grond de vijver van de watermolen bij kasteel Elsloo binnen, die deze dan doet verlanden. Dit probleem moet men vroeger ook al gekend hebben en was een opvangbekken om de grond te laten bezinken in Catsop hiervoor een oplossing.

Voetpaden over het Lindeberg
De kortste weg vanuit het oude Catsop naar de Maas en Terhagen liep over het Lindeberg. Voor dit doel liep er een voetpad naast het huis van de familie Claessen (naast het voormalig cafe “Bie Willemke”) een voetpad over het Lindeberg dat uitkwam in de Lindebergstraat. Via de Stegelkensberg en de Slinksgats kon men oorspronkelijk bij het Terhagerpötje een (niet meer bestaand voetpad nemen) dat langs het huidige kasteel tenslotte in het oude Elsloo aan de Maas eindigde. Nam men de vanaf de Lindebergstraat de Terhagerstraat, dan kwam men in Terhagen zelf. In de loop der tijd vervalt het voetpad vanaf het Terhagerpötje en dient het voetpad alleen nog als verbinding met Terhagen. Nu nog loopt er vanaf de weg parallel aan het spoor een doodlopende weg het  droogdal tussen de twee Lindebergen in. Volgens de overlevering kon men vroeger ook via deze weg doorlopen en kwam men uit op het beschreven voetpad naar Terhagen.

Kaart: Het Lindeberg 1935.
Duidelijk ziet men het voetpad van Catsop naar Terhagen over het Lindeberg. Ook ziet men de doodlopende veldweg door het droogdal. Hier kan men echter geen aansluiting herkennen met het voetpad naar Terhagen. Verder ziet men links en rechts in de hellingen van het droogdal lange graften.

De Lindebergstraat
De Trichterweg, de weg die naar Tricht gaat en de Lindebergstraat zijn allemaal aanduidingen voor de lange weg die al bij de Kaak begon, langs het Lindeberg liep en eindigde in de Eykskensweg. Die vervolgens weer aansloot op de Heerstraat te Geulle en via Kasen en Bunde naar Maastricht voerde. (Later zullen we ook deze weg in een groter verband plaatsen.)

De aansluiting met de Kaakstraat was een vrij haakse bocht, wat erop duidt dat deze weg niet als oorspronkelijke route is uitgezet. En dat is ook niet zo.
Nadat de weg, die liep over Terhagen, in de Maasdaloever ongeschikt wordt als verbindingsweg, heeft men waarschijnlijk een nieuwe route gezocht. Dit hangt samen met het ontstaan van de GemeynHeerstraat. Ook hier weer vermoeden we het gebruik van een greppel langs een bos, in dit geval het bos op het Lindeberg. Dit wordt dan uiteindelijk de Lindenbergstraat naar de Eykskensweg.

Die greppel langs het bos diende om het  Armsterveld (later meer hierover) af te schermen. Dit veld behandelen we niet onder Catsop omdat dit vanuit Terhagen is ontgonnen.  Het gedeelte van de Lindebergstraat dat holle weg is, was ooit veel dieper dan nu. In de jaren 60 van de vorige eeuw heeft de toenmalige gemeente Elsloo het milieuonvriendelijke idee uitgevoerd om de weg gedeeltelijk op te vullen met huisvuil.

De herkomst van de naam Lindeberg zal duidelijk zijn. "Berg" staat voor de hellingen in dit gebied en "linde" voor een boomsoort die blijkbaar hier was aangeplant of van nature veel voorkwam.

Kaart: Het Lindeberg in 1815.
De grote percelen waren kasteelbezit en gedeeltelijk bos langs het gebied. Onder het gebied loopt de Lindebergstraat. Men ziet in het midden dat deze door een groot perceel gaat. We vermoeden dat dit is gedaan om de weg te sturen naar het gedeelte boven de Kamp (ook ooit een wering). Gezien de in het verlengde van de bocht liggende kadasterlijn, vermoeden we dat deze lijn het oorspronkelijke tracé van de wering met het bos (dat toen liep tot aan de Kampstraat)  op het Lindeberg aangeeft.

Kaart 1910.
Op deze kaart ziet men vanuit de bocht in de Lindebergstraat een voetpad rechtdoor lopen. Dit volgt de kadastrale lijn welke wij aanzien voor het oorspronkelijk tracé van de Lindebergstraat in zijn vorm als landwering.