De Terhagergats
De Terhagergats is de weg welke  vanaf  “t Knaupes” naar de woning op de “Kniensheuvel”  (de Plobas)  loopt. Vóór de aanleg van de spoorlijn boog deze weg bij de boerderij aan de voet van de helling naar links. De weg liepe vanaf dit punt door het spoortracé omhoog naar het plateau aan de overzijde van het spoor. Hier sloot de weg bij het  huis . Aan de overzijde van het spoor aan op het nog bestaande wegennet door het Armsterveld. De doorgaande functie van de Terhagergats werd vervangen door de weg via de brug en verder langs het spoor naar het Armsterveld.

Het verloop van de Terhagergats voor de aanleg van het spoor met ingetekend het spoortracé.

Route naar Hussenberg
De beschreven Terhagergats was een onderdeel van de route naar Hussenberg (en verder). Deze route liep via de eerder beschreven weg “door de Slacken” naar Terhagen”, het voetpad achter de huizen langs het spoor bij de brug (over de Kalderberg), de beschreven Terhagergats en verder door het, nog te behandelen, Armsterveld en verder langs het Hoge Bos.

Route naar Hussenberg (Foto Guus Peters)

De ljégge Bosch
De “ljégge bosch”is dialect voor het Lage Bos. Dit is de aanduiding voor het bosgedeelte ten westen van de spoorlijn (behalve het kasteelpark). De naam Lage Bos is afkomstig van de ligging t.o.v het hoger gelegen Hoge Bos aan de oostzijde van de spoorlijn.  De officiële naam voor beide bosgebieden is “Elserbos” en niet het op de bij de ingangen aangegeven “Bunderbos” (een doorn in het oog van menige Aelsenair). Van het lage bos is weinig oorspronkelijk. Grote veranderingen hebben plaatsgehad als gevolg van de aanleg en latere veranderingen van de spoorlijn. Alleen het gedeelte in en onder de hellingen tussen het Kasteelpark en de trappen bij de Kromme dijk  is oorspronkelijk. Tot in de jaren 60 hebben er in het Lage bos particuliere percelen bestaan die ofwel hakhout of weiland waren.

De Ljégge Bosch in 1950. Men kan hier goed zien dat grote delen langs het spoor en bij de duiker onder het spoor niet of met jonge aanwas is beplant. Deze gebieden zijn gelijk met de aanleg van het Julianakanaal onder de schop geweest. Hierover later meer. Uit collectie Streekmuseum Elsloo

Het Broeck
Rond 1700 was het huidige Lage Bos kleiner dan nu. De bebossing beperkte zich tot de zeer steile hellingen en de drassige gebieden aan de voet van de hellingen. De hellingen waren wel langer tot aan de rand van het plateau aan de overzijde van het spoor. De spoorlijn is in deze hellingen ingegraven. De hellingen werden samen de “Broeckerbergh” genoemd. De drassige gronden  aan de voet van de hellingen vormden “het Broock of Ruyschertbroeck”.  Broeck of Broock betekend moeras. Een bijzonderheid van het Broeck is dat het een duizenden jaren oud Maasterras is. Het was dus ooit de bedding van de Maas, die zich later op een lager niveau verder heeft ingegraven. De bodem is nauwelijks bedekt met een deklaag. Hij bestaat uit kiezels en groenzanden. Groenzanden zijn overigens zanden die op diverse plaatsen in de bossen van Elsloo voorkomen.  Zij zijn hier echter niet door de Maas neergelegd maar gevormd in een oerzee.

“Het Broeck”. Nu een vermaard natuurgebied waar de Daslook welig tiert. Ga er vooral eens kijken (en ruiken!) in het voorjaar. (Foto Guus Peters)

Het ontbreken van een deklaag betekend  ook dat de hier achterliggende  hellingen altijd begroeit moeten zijn geweest. Was dit namelijk niet het geval geweest,  dan waren de hellingen afgespoeld en hadden de kiezels en zanden met grond. De ontelbare kalkrijke bronnen voeden het moeras, waardoor weer zeldzame en waterminnende vegetatie is ontstaan. Dit alles maakt het gebied tot een voor Nederland uniek natuurgebied. Dat is ook de reden dat alle paadjes die hier vroeger liepen, nu afgesloten zijn. Tegenwoordig sluiten de voormalige beemden, waardoor de Hemelbeek is geleid, op het oorspronkelijke "Broeck" aan en vormen zo samen een gebied waar de natuur de vrije hand heeft.