De groeiende vraag naar landbouwproducten maakt uitbreiding van de velden noodzakelijk. De eerste uitbreidingen zal vermoedelijk uitbouw van het Elserveld over de oude begrenzing Driekuilenstraat/Gavrestraat/Schoolstraat) heen zijn geweest. Vervolgens op de licht glooiende hellingen (Mergelakker) richting Catsop en vervolgens vanuit Catsop tenslotte de velden rond dit gehucht en vanuit Terhagen (wat toen groter was, hierover later meer) het Armsterveld. Dat de Graetheide (zeer vruchtbare gronden)

In eerste instantie beperkt ontgonnen werd, kende een andere dan landbouwkundige achtergrond. De Graetheide was eerst een (oer)bos en heette ook het Graetbos en was gemeenschappelijk bezit van de omringende dorpen. Deze kon niet zonder meer ontgonnen worden. Ook had men de heide nodig voor het hoeden van vee t.b.v. de mestproduktie. Dit mede ter vervanging van oudere weidegebieden die tezelfdertijd werden omgezet in akkerland. Voor de oudste velden was het van belang hoe ze gelegen waren.

Bij voorkeur dienden ze i.v.m de reistijd dicht bij de nederzetting te liggen en vlak te zijn. Dit laatste omdat een vlak veld minder aan erosie onderhevig is waardoor de lösslaag dikker en het veld dus vruchtbaarder is. Ook was voor de uitvinding van de keerploeg en door het gebrek aan trekkracht löss moeilijk te doorsnijden, zeker als het een helling betrof.

Als laatste kwamen, de minst vruchtbare, hoogst gelegen gebieden rond Catsop aan de beurt. Tussen deze akkercomplexen lagen de drassige droogdalen, mindere gronden die bebost bleven en reeds ontboste gronden die nog niet in gebruik waren genomen en tijdelijk als weiland dienden. Het Maasdal bleef grotendeels weidegebied waarvan vrij grote delen drassig waren.

Veelal wordt verondersteld dat de ontginningen rond 1300 waren afgerond. Dit kan wel kloppen voor de ontbossing maar dat betekend niet dat alles akker was. Grote gebieden bleven nog lang braak liggen en dienden als weidegebied. Uit de archieven van Elsloo blijkt dat nog in de 16e eeuw grote gebieden met weidegronden “gebrocken “ worden, dit betekend omzetten in akkerland. Wel dienen we hier aan te tekenen dat in de 14e eeuw de pest in Europa hele streken ontvolkt heeft. Van het buurdorp Beek is bekend dat de pest daar geheerst heeft. Elsloo zal hier dan zeker ook niet van gespaard zijn gebleven. De pest kan het ontginningsproces vertraagd hebben tot in de 16e eeuw de aangroei van de bevolking nieuwe ontginningen noodzakelijk maakten.

Buiten de Graetheide en gedeelten van de beemden welke gemeenschappelijk bezit van de inwoners waren (de gemeinten) waren de gronden grotendeels in het bezit van het Kasteel en kerkinstellingen. Het waren ook de kasteelheren die de bossen lieten kappen en deden veranderen in weidegebieden. Naar behoefte gaven ze later weer stukken van die weidegronden vrij voor omvorming tot akkerland. Dit deden ze natuurlijk niet zelf. Door een landmeter werd een grote blok land ingemeten. Deze blok werd dan door de kasteelheer verpacht aan de een van zijn leenmannen in Elsloo. Veelal waren dit grotere boeren of notabelen. Deze deelden dan die blok in kleinere percelen in en verpachten hetgeen ze zelf niet in gebruik namen op hun beurt weer door aan de dorpelingen. Later verkoopt het kasteel veel van deze gronden aan de boeren waardoor een zelfstandige boerenklasse kon ontstaan.

Op deze wijze schoven de grenzen van de verschillende velden Steeds verder de hellingen op en naar elkaar toe. Vanuit de bestaande wegen volgden de veldwegen deze ontwikkeling. Eerst als doodlopende weg, later worden ze aaneengesloten om te fungeren als doorgaande weg. Deze middeleeuwse indeling van de percelen blijft tot de ruilverkaveling in 1973 in hoofdlijnen bestaan. Met dien verstande dat in de loop der tijd door erfdeling de percelen steeds verder werden opgesplitst. Degene die de indeling en uitzicht van de velden voor 1973 heeft gekend, heeft dus ook het middeleeuwse landschap gekend. De ruilverkaveling heeft eigenlijk de klok teruggedraaid. De indeling is ooit begonnen als grote blokken en de ruilverkaveling heeft de velden weer tot grote blokken teruggebracht.