Jaarlijks loost Chemelot tot 7000 kilo microplastics in de Maas

Update 15 maart 2024

In tegenstelling tot het Waterschap Limburg zelf vinden bedrijven op Chemelot in Geleen dat het waterschap te hoge eisen stelt aan het lozen van afvalwater. Beide partijen stonden op 14 maart 2024 tegenover elkaar in de rechtbank. Het waterschap gaf Sitech in 2020 een vergunning om afvalwater te lozen, maar met strengere voorwaarden dan voorheen vanwege eerdere incidenten, zoals lozingen van giftige stoffen en plastics in de Maas.

Sitech (nu Circle Wastewater Services) is het niet eens met de meldingsregels voor bijzondere bedrijfsactiviteiten, omdat dit extra lozingen kan veroorzaken. Het waterschap vindt de meldingsplicht juist handig voor risico-inschatting, terwijl Circle vindt dat het waterschap zich te veel bemoeit met hun bedrijfsvoering. Een twistpunt is ook de eis dat koelwater van nieuwe fabrieken geen chemicaliën mag bevatten vanaf 2026, wat volgens bedrijven als Circle, USG en Tessenderlo technisch nog niet haalbaar is. 
Waterschap Limburg gaf tijdens de rechtzaak daarover nog een sneer naar die bedrijven omdat deze week tijdens haar werkbezoek nog tegen koningin Máxima werd verteld hoe innovatief en duurzaam Chemelot wel is.
De rechtbank moet binnen zes weken uitspraak doen.

Update 22 februari 2024

Op 20 februari heeft de Vlaamse overheid een formele ingebrekestelling gestuurd naar de Nederlandse overheid, Waterschap Limburg, Chemelot Permit BV en Sitech Services BV. 

Volgens de Belgische overheid zijn de Chemelot-lozingen in de Maas onwettig omdat er geen Belgisch advies is gevraagd en vastgelegd in een internationaal milieurapport. Tot dusver is er wel ambtelijk overleg geweest tussen beide landen maar dat heeft nog niet tot enig resultaat geleid. De Belgische minister wil voor medio maart volledig geïnformeerd worden over de invloed van de lozingen, niet alleen op milieugebied maar ook voor de gezondheid voor mens en dier. Desnoods wordt een rechtzaak aangespannen om de lozingen te stoppen.

Extinction Rebellion protesteert ook al lang tegen het feit dat Chemelot volgens de afgegeven vergunning jaarlijks meer dan 14 ton microplastics en meer dan 600 verschillende chemische stoffen en zware metalen mag lozen in de Maas.

Waterschap Limburg heeft nog niet gereageerd. 

Update 3 februari 2024

Na herhaalde verzoeken heeft het Dagelijks Bestuur van Waterschap Limburg uiteindelijk het rapport van Circle Infra Partners openbaar gemaakt voor haar algemeen bestuur. In de aanbiedingsbrief concludeert het DB dat het rapport na ambtelijke toetsing niet helemaal aan de eisen voldoet wegens het ontbreken van benodigde bijlagen. Tevens is uit de toets gebleken dat in het rapport ontbreekt: de in het vergunningsvoorschrift gevraagde beschrijving van mogelijkheden om de emissie van microplastics ten opzichte van de huidige emissie verder te reduceren.
Circle Infra Partners BV heeft 2 maanden de tijd gekregen om het rapport te vervolmaken.

+ Download het rapport hier (versie 12.2023) ⇢

Update 1 februari 2024

Blijkbaar halen inwoners van Urmond hun schouders op over de Chemelot-lozingen van giftige stoffen en microplastics in de Ur en de Maas. Het is niet bekend of inwoners van Stein, Elsloo, Meers en Berg aan de Maas daar hetzelfde over denken.

+ Lees verder in De Limburger 01.02.2024 ⇢

Update 20 januari 2024

De Belgische overheid heeft het helemaal gehad met Chemelot/Sitech en het waterschap Limburg. Hun Vlaamse minister van Omgeving Demir dreigt de Nederlandse overheid en Waterschap Limburg met een formele ingebrekestelling wegens afgifite van een lozingsvergunning aan Sitech in 2020. Het lozen heeft wellicht schadelijke gevolgen voor de drinkwaterproductie uit de Maas.

De Algemene Waterschapspartij Limburg (AWP) voelt zich door deze stellingname van de Vlaamse Minister gesterkt in haar inzet dat de onderste steen boven moet in het Chemelot dossier en dat de EU wetgeving in woord en daad moet worden nageleeft door Chemelot en het Waterschap Limburg.
Portefeuillehouder Chemelot/Sitech, Josette van Wersch en met haar het hele Dagelijkse Bestuur van het waterschap Limburg moet deze consequentie aanvaarden en een einde maken aan het gedoogbeleid voor Chemelot/Sitech.

Op 22 maart 2023 jaar heeft minister Demir de Nederlandse overheid al aangeschreven met haar zorgen over de afgegeven watervergunning aan Chemelot. Verder dan enkele ambtelijke overleggen en een verzoek tot bedrijfsbezoek heeft dat tot nu toe niet geleid. Demir vindt het hoog tijd om de zaak naar de hoogste overheid, het Nederlands Rijk, te escaleren via een formele ingebrekestelling dat de Nederlandse overheid tot actie aanmaant.

Update 19 januari 2024

Het Dagelijks Bestuur van het Waterschap Limburg weigert de rapportage van Chemelot/Sitech over de lozing van schadelijke stoffen aan zijn eigen Algemeen Bestuur te geven.

Het Dagelijks Bestuur (DB=college) van het Waterschap doet stiekem met de rapportage van 29.12.2023 over de lozingen van  Chemelot/Sitech in de Maas. Die rapportage is verplicht volgens de afgegeven watervergunning. Verantwoordelijk bestuurder is mevrouw Josette van Wersch (Waterbelang Limburg).

Twee fracties in het Algemeen Bestuur (raad) van het waterschap (AWP / Marja Hilders en Partij voor de Dieren /Ton Haagen) vragen zowel afzonderlijk als gezamenlijk sindsdien om de op 29 december jl. ingeleverde rapportage en krijgen die niet. Dat berichtte het DB gisteren aan beide fractievoorzitters. Dat houdt in dat zowel gekozen volksvertegenwoordigers als burgers slechts de verhulde informatie kunnen lezen in een door het bedrijf op zijn website gezette zogenaamde publieksversie, maar niet de informatie krijgen die het bedrijf wettelijk gezien moet rapporteren aan het waterschap.

Marja Hilders, fractievoorzitter gaat deze gang van zaken aanvechten en ook op 24 januari wraken in het presidium van het waterschap. Maar zij roept ook burgers op om Woo-verzoeken in te dienen. Ook de vragenbeantwoording op eerdere vragen van de AWP gesteld op 1/12/23 over lozingen van Chemelot/Sitech zet het DB in de vertraging.
Dat het DB van het waterschap de rapportage die Chemelot/Sitech op 29.12.2023 inleverde bij het waterschap, afschermt voor het Algemeen Bestuur vindt de AWP onverkwikkelijk en schadelijk voor de democratie.

Men voert geen inhoudelijke argumenten aan voor het achterhouden van het rapport. Een zeer ontransparante en regenteske handelswijze. En ondemocratisch volgens het Algemeen Bestuur en vooral de twee fracties die om de rapportage hebben verzocht om hun controlerende taken (die het AB net zo heeft als een gemeenteraad) te kunnen uitoefenen. In plaats van achteraf geconfronteerd te worden met door het DB geschapen voldongen feiten.

Hier kan en mag de AWP zich niet bij neerleggen. Omwille van de democratie en het recht van de burgers om te weten wat er aan voor onze gezondheid schadelijke stoffen in de Maas wordt geloosd zal Marja Hilders zich er voor inzetten dat de onderste steen boven komt in dit dossier!

Update 9 januari 2024

Uit een eigen onderzoek door chemiecomplex Chemelot blijkt dat er jaarlijks door Circle Infra Partners (sinds eind november 2023 de nieuwe naam van Sitech Services B.V.) minimaal 4.000 kilo polymeren – microplastics * (kortweg: plastics) via een zijtak van de Ur uiteindelijk in de Maas wordt geloosd.

Bij deze waterlozing moet wel nog zo'n 3.000 kilo opgeteld worden die achterblijft in eveneens geloosd zand en slib. Chemelot-directeur Loek Radix is blijkbaar blij dat het "maar" hooguit 7.000 kilo is. Overigens kunnen de metingen tot wel 50% afwijken; kan dus minder zijn maar ook meer... Over het algemeen is elke slager die z'n eigen vlees keurt, tevreden....

Volgens Extinction Rebellion (XR) loost Chemelot jaarlijks 14.000 kg en meer dan 600 verschillende chemische stoffen en zware metalen in de Maas.
Uit een eerder onderzoek van Rijkswaterstaat blijkt dat er jaarlijks vanuit België en Noord-Frankrijk zo'n 200.000 kilo microplastics via de Maas ons land binnenstroomt. 

Waterschap Limburg wil nog geen reactie geven omdat nog beoordeelt moet worden of het rapport aan de gestelde eisen voldoet en of de bevindingen daarin überhaupt juist zijn. Daarna kan Chemelot het rapport desgewenst weer aanpassen. En voordat je het weet horen we pas achter vele maanden de eindconclusie.

Het rapport uit december 2023 is een voorwaarde bij de op 15.12.2020 door Waterschap Limburg afgegeven vergunning aan Sitech BV. Volgens die vergunning mag er jaarlijks maar liefst 14.000 kilo na zuivering geloosd worden. 

De fractie van de Algemene Waterschapspartij (AWP) heeft bij het Dagelijks Bestuur van het waterschap Limburg vragen gesteld over deze kwestie en tevens bezwaar aangetekend tegen het feit dat dagblad De Limburger blijkbaar eerder over het Chemelot-rapport beschikte dan de fracties in het Algemeen Bestuur van Waterschap Limburg.

Over de toelaatbaarheid van de lozing van maximaal 14.000 kilo voor de gezondheid zeer schadelijke stoffen, woedt al enige maanden een discussie richting het Dagelijks Bestuur van het waterschap.
Het instand houden van de lozingen en van de watervergunning zoals afgegeven door het Waterschap op 15.12.2020 aan Sitech is naar de mening van de AWP in strijd met de Kader Richtlijn Water van de EU.  De Kader Richtlijn Water legt het waterschap en alle andere overheden de verplichting op in 2027 de daarin door de EU gestelde normen voor ecologisch gezond water te halen en dat geldt voor zowel oppervlakte- als grondwater.

Over de in 2020 afgegeven vergunning werden eerder al Kamervragen gesteld door diverse partijen. In september en november 2023 organiseerde Extinction Rebellion (XR) nog demonstraties bij het hoofdkantoor van Waterschap Limburg in Roermond en startte samen met Milieudefensie een petitie om de lozingen te stoppen. Op 27 januari 2024 gaat XR zelf met een onschadelijke stof een protest-lozing doen in de Roer bij Roermond. 

+ Lees ook De Limburger, 05.01.2024 ⇢

+ Lees ook De Limburger, 11.01.2024 ⇢

* Microplastics zijn vaste plastic deeltjes, kleiner dan vijf millimeter. Ze komen in toenemende mate in het milieu en ook in het menselijk lichaam terecht. Welke gevolgen de microplastics voor de gezondheid hebben, is nog onbekend, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. 

Hieronder een Microscopische opname van microplastics (ong. 30 µm in diameter) in tandpasta. (Bron: wikipedia)