De Moordkuil is een toponiem in het Elserveld welk werd begrensd door het Meldert, de Driekuilenweg, de Dross de Sauvetstraat en de Elserheggen (nu nog aanwezig als een restant veldweg gelegen tussen de nieuwe woonwijken en behouden als straatnaam in het nieuwbouwplan). De Moordkuil was niet de oorspronkelijke naam voor dit gebied, dit was Berle (barrel, ton). Binnen het Berle lag echter een perceel welk al in 1514 Mortkeul werd genoemd.

Afb: De gele cirkel geeft de Heiberg weer. Een strategische hoogte aan de rand van de heide. Hier kon men het heidegebied goed overzien. In de cirkel ziet men tevens de restanten van de Moordkuil. Ter oriëntatie: De van zuid naar noord lopende verbinding tussen de Driekuilenweg (beneden) en de Elslooërheggen (boven) is de huidige Dross de Sauvetstraat.

Vroegere onderzoekers dachten dat de naam iets te maken had met moord en terechtstellen, echter "Moordkuil" was de oude naam voor een kazemat, een verdedigingswerk. Uit de overlevering weten we ook dat de mensen hun vee in de Drie Kuilen hebben verstopt toen in 1794 de Fransen binnen vielen. Bekend zijn de boerenschansen in de diverse plaatsen, dit waren omgrachte driehoeken. Deze werden op het platteland in de velden gebouwd om zich te verdedigen tegen plunderaars die het meestal op het vee hadden voorzien.
De landweer maakte ter plaatse een bocht, die werd aan de achterkant afgesneden door de Heibergweg, die hier een diep holle weg vormt. Deze weg in combinatie met de bocht in de landweer kunnen heel goed als schans gediend hebben. Het gebied was daardoor omgracht en lag op een strategische hoogte (de Heiberg).

Afb: Duidelijk is te zien dat de bocht in de landweer, samen met de verbinding er achter, een omgracht geheel vormden.

Afb: Voetpad over de voormalige veldweg de “Elserheggen”, onderdeel van de landweer. Loopt van Dross de Sauvetstraat naar het Meldert, met de Moordkuil. (Foto Guus Peters)

De kromming in de landweer is verdwenen echter de achterliggende grachten zijn nog intact. Restanten van oostelijk gracht van de “Moordkuil” (Foto Guus Peters)

Afb: Vanaf de kruising tot aan bebouwing in Stein is de Driekuilenweg een restant van de landweer. (Foto Guus Peters)

Afb: In Stein zijn grote delen van de oorspronkelijke landweer “de wallen van Stein” behouden gebleven en geconserveerd. (Foto Guus Peters)

Afb: De wallen van Stein zijn een geliefd wandelgebied. (Foto Guus Peters)

Afb: Restant van veedrift tussen verhoogde wallen te Nieuwdorp-Stein. Een van  “bovengrondse holle wegen“ naar de Graetheide. De, geel gemarkeerde, begroeide verhoging is duidelijk zichtbaar. Hierop stond de haag. (Foto Guus Peters)

Afb: Groepje bomen nabij manege “’t Hetje” te Stein. Restant van originele landweer. Hier lag het “Heygaet” een doorgang in de landweer naar de heide. (Foto Guus Peters)

Afb: Rond 1925 was de situatie aan het einde van de Mauritsweg helemaal anders als de huidige. Langs de Postbaan en de oorspronkelijke uitloop van de Mauritsweg lagen diverse huizen. Door de aanleg van de A2 en omleging Mauritsweg raakten deze afgezonderd. Rond 1978 werden ze afgebroken en is het gebied in het DSM terrein opgegaan. Goed te zien is het SBB, de Kerenshof (Hennekens) en de afgebroken wijk “ (Auw) Kerensheide”, nu NAK4. Lees hier een uitvoerige beschrijving van Oud-Kerensheide>

Afb: Het verloop van de landweer aan het eindpunt van de Mauritsweg

Afb: Links, tot medio 2011 aanwezige restanten van de landweer langs de A2 (Foto Guus Peters)

Afb: Noordelijke gedeelte van originele wallen van Stein (Foto Guus Peters)

Afb: Restant van het landbouwgebied binnen de wallen van Stein tussen woonwijk Kerensheide en noordelijke wallen. In dit gebied lag het Gericht van Stein, de gerechtsplaats (Foto Guus Peters)

Afb: Gericht van Stein ingetekend op oude kaart. De rode lijn markeert de landweer De toekomende weg is de huidige Veestraat.

Afb: Buitenzijde noordelijke Wallen van Stein (Foto Guus Peters)