Skip to main content

HISTORIE

Foto Kasteel Elsloo 1931© Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad/ANP/Leeflang

Deel 2: De Wapenschilden van Elsloo

Alle afbeeldingen van wapens: bron wikipedia

 

Het wapen van Schoonvorst (Schönforst)

819. Schoonvorst, Renard Ier de Schönau, S. de
Die He. v. Scoonvorst Description : D'or, à neuf tourteaux de gueules (3, 3, 2 et 1).
Cimier : Un chapeau pointu, rebrassé d'argent, soutenant une boule du même, sommée d'une queue de paon.

Het wapen van de Gavre.
Jammer genoeg is het wapen op de grafsteen te ver afgesleten om dit te herkennen. Dit is overigens wel de enige afbeelding van de oude heren.

De gemeente Gavere heeft het hierboven afgebeelde wapen, wat ook het wapen van het geslacht de Gavere is. Maar niet in Elsloo.
Les Gavre  avaient comme armes (de Chièvres ) : "de gueules à trois lions d'argent"

Jean de Lens , seigneur de cette localité ainsi que d'Herchies , porte en 1294 : "de gueules à trois lions d'argent, armés, lampassés et couronnés d'azur"

Les Gavre  portaient les mêmes armes mais avec une bordure engrêlée de sable

Arould II de Gavre Hérimez portait « d’or au lion de gueules, armé, lampassé et couronné d’azur à la bordure engrêlée de sable »

De Gavres waren verwant aan de familie de Lens (en anderen). Dat blijkt ook uit hun wapenschilden. Die zijn eveneens aan elkaar verwant. De verwantschap tussen de families, hun wapenschilden en met het geslacht d’Elsloo blijkt uit de volgende tekst:
Jean III de Lens  succède à Eustache II son père et en 1286 il asservit plusieurs de ses esclaves à l'abbaye de Saint-Ghislain. Il est également cité en 1290 dans un acte de Jean d'Avesnes.  Il avait comme sceau "trois lions couronnés".  Jean III de Lens est l'époux de Alix Aulais de Sottenghien. Il décède en 1310 et son épouse la même année.  Le couple avait un monument funéraire dans l'abbaye de Cambron. Ils n'ont pas de descendance.  C'est donc un parent, Gérard de Rassenghien  (Rassegen ) qui hérite des terres de Lens.
Celui-ci épouse en premières noces Alix de Gavre et, en secondes noces Yolande d'Elsloo , veuve de Gérard de Gavre, dit de Hérimez , châtelain d'Ath.
En 1331, Gérard ou Gherars de Rassenghien , sire de Lens et de Liedekerke , renonce aux terres de Thelinghe de Warmonde en faveur du comte de Hainaut.
En 1335, il est témoin d'un déshéritement des terres de Baudour appartenant à Gérard de Jauche au profit du comte de Hainaut.15
De son premier mariage, Gérard de Rassenghien  a eu une fille Jeanne qui épouse Arnould 1er de Gavre , fils de Gérard  et de sa seconde épouse Yolande d'Elsloo.
C'est donc Arnould 1er de Gavre , dit de Hérimez ,  qui succède à son beau-père Gérard de Rassenghien  comme seigneur de Lens , de Liedekerke et d'Herchies .

Indien we het persoonlijk wapenschild van Yolande d’Elsloo zouden kennen, zouden we misschien hiervan het oorspronkelijk wapen van Elsloo kunnen herleiden.
Ook met het geslacht de Liedekerke waren de Gavres nauw verweven.

wapenselsloo2.07

Uit de collectie van Streekmuseum Elsloo: 15de eeuw Elsloo (Zuidelijke Nederlanden) Dubbele mijt z.j. Muntheer: Adriaan I van Gavere (1480-1???)
Het wordt echt duidelijk welk schild de vroege Gavres in Elsloo voerden door de afbeelding op een munt , geslagen door Adraan I (onze kasteelheer nummer 12) 

Abdis de Gavre
Een dochter van Conrard III (nummer 12) was eveneens Abdis van de grote abdij Herkenrode in Belgisch Limburg. Dit was Abdis Catharina van Gavre (van 1579 -1585) Dochter van Conrard van Gavre, heer van Peer, Elslo en Diepenbeek en van Catharina van Rechterghem

Het wapen van de abdis de Gavre. Geel schild met een rode leeuw met blauwe nagels en kroon. Het wapen is zwart omrand .Ongetwijfeld is dit hetzelfde wapen als op de munt van Adriaan, dus ook met dezelfde kleurstellingen.

De enorme abdij van Herkenrode (Bron: wikipedia)

De abdij werd rond 1182 gesticht door Gerard, graaf van Loon. Hij verkocht een deel van zijn domein aan een broeder uit Aulne, die er een klooster voor Cisterciënzerinnen stichtte. De verkoop was bedoeld om zijn deelname aan de kruistocht te financieren. Daarnaast gaf hij een aantal tienden als onderpand voor een lening. Aangezien de graaf overleed bij het beleg van Akko, kon hij zijn lening niet terugbetalen en verwierf het klooster aanzienlijke rijkdommen. In 1217 werd de abdij opgenomen in de orde van Cîteaux. Zij was de eerste en werd de grootste en rijkste vrouwenabdij van die orde in de Nederlanden.

Het wapen van Jacques de Gavre. 
AVRE (1504) Jacques de

Lecture : d’or au lion de gueules.
Ecu réel : idem.
Selon DOUXCHAMPS : d’or au lion de gueules, armé, lampassé et couronné d’azur, à la bordure engrelée de 12 pointes de sable

Jâques ou Jacques de GAVRES, sire de Frezin, d’Inchy, d’Ollignies et Mussaing, fils de Godefroid de GAVRES, sire de Quinquempoix, et Marie de GHISTELLES.
Chevalier de la Toison d’or en 1516. Chambellan de Charles Quint, grand bailli de Hainaut de 1504 à 1537, il en assurait déjà l’intérim depuis 1500.
Son épouse était Antoinette, dame héritière d’Inchy et de Pas. Il décéda le 5 août 1537 et fut enterré aux Escoliers de Mons.  (Réf. : Dictionnaire général héraldique des familles nobles du royaume de Belgique par Goethals F.V.)

Het wapen van Jean Charles de Gavre (onze kasteelheer nummer 18 ?)
Het wapen van de Gavre (Jean-Charles)
"D'or au lion de gueules, armé, lampassé et couronné d'azur, à la bordure engrêlée de onze pointes de sable"
Deze leeuw heeft dus blauwe nagels en kroon. Dit is hetzelfde wapen als dat van de abdis, en dus ook van de eerste tak de Gaveres in Elsloo.

Les anciennes armes des Gavre étaient  : "d'or au lion de gueules, armé, lampassé et couronné d'or"
Het “oude” wapen van de Gavre, de leeuw heeft een gouden kroon.

Jean de Gavre Or a lion rampant gules crowned vert a bordure indented sable.
Johan de Gavre d'or a un leun rampant de gules corone de vert od la bordure de sable endentee

Vermelding van een groene kroon .Van welke Jean dit wapen was staat er niet bij vermeld..Er waren dus verschillende takken van de Gavre’s met evenveel verschillende wapens.

Dit wapen wordt eveneens bevestigd als gevoerd door de Gavres van Elsloo door de beschrijving van het oude schepenzegel van Elsloo, waarop het latere gemeentewapen is gebaseerd. Oorspronkelijk stond op het schepenzegel de H. Augustinus met de bisschopstaf in de rechterhand, staande tussen twee wapenschilden, het rechtse met een klimmende dubbelstaartige leeuw was het wapen van de Gavere en het linker dat van Born. In 1550 was het zegel veranderd. Nu stond de H. Maagd Maria met het kind Jezus op de rechterarm tussen de beschreven schilden. Ook zou het interessant zijn te weten waarom St Augustinus voor Maria is ingeruild.

Tot zover de wapens van de feodale Heren van Elsloo, van voor de Franse periode.



De vlag van Elsloo
Niet alleen had de gemeente Elsloo een eigen wapen maar ook een vlag. Hoewel de vlag eigenlijk buiten het bestek valt, willen we die toch behandelen

De enige echte originele gemeentevlag van Elsloo wappert hier fier naast de St Augustinuskerk. Van de originele vlaggen bevind zich overigens een exemplaar in het Streekmuseum en een ander bij de gemeente Stein. (Foto Guus Peters)

De vlag is eigenlijk een afgeleide van het gemeentewapen. De kleuren komen uit de wapenschilden. De ster is echter wat verder gezocht. Zij is 1962 in de gemeentevlag van Elsloo terechtgekomen als symbool voor Maria . Dit moest de verbondenheid van Elsloo met haar uitdrukken. Maria wordt vaak “de Sterre: genoemd, in de zin van baken in nood. Denk hierbij ook aan de erenaam “Sterre der zee” voor Maria. De groene streepjes in die ster is afkomstig uit achtergrondkleur in het gemeentewapen.

Tot zover de beschrijving van de kasteelheren van Elsloo, hun wapenschilden en de vlag.

Laat reactieformulier zien