Het geslacht De Gavre  (Gavre of Gaveren)
Wie zich verdiept in de familie de Gavre komt er al snel achter dat  deze behoorde tot de top tien in  Brabant (Noord en zuid), Vlaanderen en Henegouwen (Hainaut). Zij waren van heel oude adel en wijd vertakt in de families van dezelfde rang zoals de: van Brederode, van  Egmond, van Nassau-Dillenburg, de Lens, de Liedekerken (Lykerke), van de Marck, van Breda, van Merode, de Lorraine, de Beaufort, de Hornes (Hoorn c.q. Horn), de Ligne  etc. De Graaf Lamoraal van Egmont die op  5 juni 1568 in Brussel op de markt, samen met de Graaf van Hoorn, zijn hoofd verliest was  Prins van Gavere. Deze waren net als Jacques van Gavere ridder van het “Gulden vlies”, de absolute elite.

Gavera", "Gaver","Gavere" en "Gavre" zijn varianten in de naam van een der oudste, vermogende en beroemdste geslachten van het graafschap Vlaanderen. Gaveren, wat aan de naam ten grondslag ligt,  is een plaats die ligt tussen Oudenaarde en  Gent. De Heren van Gavre zouden verwant zijn aan Roland een neef van Karel de Grote. (Alle oude adelijke geslachten claimen overigens van Karel de Grote af te stammen). Ze komen voor als dienaren van hun landsheer de graaf van Vlaanderen,  gaan mee op kruistocht naar het Heilig Land,  komen  voor aan het hof van de Graaf van Henegouwen , als gouverneurs van Namen en Charlemont en als legeraanvoerders.

Histoire des seigneurs de Gavre
Auteur : René Stuip

Editeur : Honore Champion
Publication : 1993
Prix : EUR 36,60
Media : Broché
Disponibilité : Habituellement expédié sous 24 h
Wellicht dat dit boek nog meer informatie over de Gavre’s bevat. Rene Stuip is een onderzoeker verbonden aan de universiteit van Utrecht.

De volgende twee fragmenten hebben betrekking op de geschiedenis van Maastricht waarin de poort van Gavere wordt genoemd.  (Ook interessant voor de stamboom onderzoekers van de familie van Mulken.) De Heer van Elsloo kocht de poort van Gavere namelijk in de 16e eeuw van Jonkheer van Mulken.  Mulken is  een kleine plaats in de buurt van Tongeren.

.....Het silhouet van de middeleeuwse stad (Maastricht) werd mede bepaald door kloostergebouwen en huizen van een groot aantal kloosterorden. Er waren heel wat ‘refugiehuizen', waar adellijke heren en religieuzen van het omringende platteland in tijden van oorlog en onrust toevlucht konden zoeken. Zo hadden de heren van Elsloo een refugiehuis in het pand ‘De poort van Gaveren' in de Kapoenstraat.……

….Toen het oude stadhuis de Landskroon bouwvallig was geworden en ook overigens niet meer aan de te stellen eisen voldeed, bracht men de gemeente-bureaus in 1639 naar de Poort van Gaveren (Kapoenstraat tegenover Lenculen-straat) en het volgende jaar naar de Poort van Reckheim (Leo-stichting Bredestraat) ………

14. Johan (Jan) van Gavere
Johan van Gavre zu Elsloo, Diepenbeck, Monschau trouwt met Anne de Harchies Dame de Bellignies (?). Zij krijgen echter geen kinderen. Waardoor er na zijn dood een probleem ontstaat.  Hij wordt opgevolgd door zijn broer Nicolaes.

15. Nicolaes van Gavere
Nicolaes sterft 1589 en zijn vrouw Henrica van Renesse erft Elsloo.

16. Henrica van Renesse
Zij sterft echter niet lang daarna in1590 kinderloos. De opvolger werd Conrard, de jongste zoon van Conrard III (nummer 13),  hij is dus een broer van zijn twee voorgangers Johan en Nicolaes.

17. Conrard IV
Conrard IV was kanunnik en proost van St lambert te Luik, Aardsdiaken van Arnhem.  Dit is dezelfde Conrard  waaraan eerder de abdij van Floreffe haar aandeel in de tienden van Elsloo had verkocht. Hij bracht die dus weer terug naar Elsloo. Maar hij gaf die niet terug aan de kerk maar hield ze voor zichzelf.

Hij sterft op 29 december 1602.  Eerder op 24 november 1598 had hij  voor zijn opvolging gezorgd.  Alle goederen werden vermaakt  aan een lid van een andere tak van de Gavere, namelijk Jean Charles van Gavere(n), graaf van Fresin* en Peer. Hiermee bleef de naam hetzelfde maar het was een andere tak. Toch had de nieuwe tak wel degelijk een (zij het oude) band met Elsloo.  

* Fresin is een kleine plaats in Belgisch Limburg op de taalgrens. Fresin is de Franse benaming voor de plaats. Vlamingen noemen het Vorsen.

De achtergronden en afstamming van Jean Charles van Gavre
Om inzicht te geven in de verwantschap tussen de twee takken van de Gavres  en hun status, zullen we eerst zijn afstamming behandelen. Ook is er sprake van  verwisselingen m.b.t. de naam Charles , in de geschiedschrijving van Elsloo. Ook deze ingewikkelde knoop zullen we proberen te ontwarren.

Jean Charles de Gavre
Comte de Fresin
Born 1564
Died 4 October 1629
Married 15 March 1586 *
Francoise de Renty, daughter of Oudart de Renty and Marie
de Licques . Died after 13 November 1629 (date will)     

Jean Charles was een zoon uit het eerste huwelijk van  Charles de Gavre  de Beaurieu , Saint Empire, d’Inchy en d’Ollignies, de Frezin, en d’Aiseau gouveneur d’Ath superintendant des vivres de l'armée des Pays-Bas (1535-1610) met Margaretha v/d Marck. Zijn tweede huwelijk was met Honorine d’Esclatiere, dame d’Aiseau.

Beaulieu is een onderdeel van de gemeente Neuville-lez-Beaulieu is een gemeente in het Franse departement Ardennes op tien kilometer van de Belgische grens (bij Chimay).
Esclatiere kunnen we niet plaatsen. Aiseau-Presles  is een gemeente in het arrondissement Charleroi in de provincie Henegouwen.

Margareta von der Marck:
Born 2 July 1539
Married 22 May 1563 * Mechelen
Charles de Gavre, Comte de Fresin, Comte de Beaurieu, son
of Louis de Gavre, Heer van Fresin, Ollignies, Mussain,
Inchy and Jeanne de Rubempre, Vrouwe van Wavrechin
Born circa 1532
Died 17 February 1610 / 26 November 1610

In het volgende kan men de herkomst van de titels van de tweede tak van de Gavres in Elsloo herkennen en aan welke kant ze in de 80-jarige oorlog stonden: de Spaanse.

Charles de Gavre-Frézin, Comte de Beaurieu et du St Empire, d'Inchy et d'Ollignies, seigneur de Frezin et d'Aiseau, Gouverneur d'Ath, superintendant des vivres de l'armée des Pays-Bas, mort en 1611 à 86 ans. Epouse 1) Marguerite de la Marck     2) Honorine d'Esclatière, Dame d'Aiseau, dont il a: Françoise de Gavre, chanoinesse de Ste Waudru à Mons, et  Jean-Charles de Gavre, né le 3 juin 1564, gentilhome de Chambre du Duc de Parme, colonel d'un régiment d'infanterie wallonne en 1588, épouse en 1586 Françoise de Renty, dame de Griboval, de Rixensart et de Genval.

Charles of Carlos en zijn zoon, “oose“ Jean Charles, hebben tijdens de 80 jarige oorlog het vaderland niet echt gediend. Daarentegen staat  echter weer familie van de vrouw van Charles. Die kwam uit de familie van de Marck  waar de bekende en beruchte geuzen-admiraal Lummey uit voort  kwam.    
We dienen  aan te tekenen dat het begrip vaderland toen niet bestond, juridisch was Spanje het vaderland. De scheidslijnen tussen de partijen waren vaag en liepen vaak door families heen. Dit moet men niet strikt bekijken vanuit hedendaags oogpunt.

Charles stond in dienst van de Spaanse koning Philips de tweede. Dat is echter niet altijd het geval geweest. Van 1576 tot 1579 was hij namelijk een hoge officier in het leger van de opstandelingen. Dan wordt hij door dezelfden gearresteerd . Misschien was hij toen al naar de Spanjaarden overgelopen want in 1581 zat hij als aanhanger van de koning gevangen in het kasteel van Breda. Het lukte hem om een corrupte Waalse soldaat , ene Balafre, om te kopen. Deze liet de Spaanse soldaten het kasteel binnen. Breda werd toen bij verrassing ingenomen door de Spaanse troepen onder bevel van de heer van Haultepenne. De stad werd geplunderd, waarbij ongeveer een tiende deel van de bevolking de dood vond. Deze gebeurtenis staat bekend als de Furie (razernij) van Haultepenne.

De naam Charles de Gaverestraat in Elsloo klopt dus eigenlijk niet. De eerste van de tweede tak de Gavre in Elsloo was namelijk Jean Charles en niet zijn vader Charles. In Breda zullen ze waarschijnlijk ook geen straat naar de laatste Charles vernoemen. De straat in Elsloo zou dus eigenlijk Jean Charles de Gavrestraat moeten heten.

De ouders van Charles alias Carlos waren Louis de Gavre (Mons1498-1560), Heer van Fresin, Ollignies, Mussain, Inchy and Jeanne de Rubempre, Vrouwe van Wavrechem *  (Mons 1511-1548). Dit was zijn tweede vrouw, de eerste vrouw was Marie van Wassenaer.

* Inchy ligt in Noord Frankrijk onder Valenciennes naast Cambrai. Wavrechem kan hier Waregem  in Oost Vlaanderen bij Kortrijk zijn. Sint-Renelde  is een dorp en deelgemeente in de Belgische gemeente Tubeke, in de provincie Waals-Brabant. Buiten het dorp liggen twee kastelen, waaronder kasteel Mussain.  Rubempre ligt ten noorden van Amiens in Noord Frankrijk.

De ouders van Louis waren Jacques De Gavre (Fresin 1465-1537) en Antoinette de Inchy (Mons 1471-1516). Jacques was lid van de elitaire orde van het Gulden Vlies waarvan Koningin Beatrix ook lid is. Dit geeft aan welke hoge sociale positie de Gavre’s bezaten.

De orde van het Gulden Vlies werd op 10 januari 1430 te Brugge ingesteld door Filips de Goede, hertog van Bourgondië, bij gelegenheid van zijn huwelijk met Isabella van Portugal. In tegenstelling tot zijn vader, Jan Zonder Vrees, was er voor Filips nog weinig hoop om ooit nog op de Franse troon te geraken. Hij wilde daarom zelf een belangrijk Europees vorst worden. Om zijn gelijkwaardigheid met de koningen te tonen richtte hij de Orde van het Gulden Vlies op. De Orde van het Gulden Vlies was de tegenhanger van de Engelse Orde van de Kousenband, die uit 1348 dateert.

De orde bestond aanvankelijk uit dertig ridders en vier officieren: een schatbewaarder, een wapenmeester, een kanselier en een griffier. Het aantal ridders werd in 1516 uitgebreid naar vijftig. De landsheer was tevens het hoofd van de orde, dus na Filips de Goede werd deze functie bekleed door achtereenvolgens Karel de Stoute, Filips de Schone, Karel V, Filips II, enzovoort. De orde was een select gezelschap waarmee de hertog zijn beste medewerkers en buitenlandse bondgenoten kon eren. Het symbool van de Orde is een klein gouden ramsvacht met kop en poten, door een ring gehaald, hangend aan een gouden keten, waarvan de schakels het Bourgondische vuurslagmotief vertonen.

Filips de Goede met om zijn hals het orde teken van de Ridders van het Gulden Vlies (afbeelding en meer info: wikipedia)

Jacques De Gavre (1465-1537) ........Jâques ou Jacques de GAVRES, sire de Frezin, d’Inchy, d’Ollignies et Mussaing, fils de Godefroid de GAVRES, sire de Quinquempoix, et Marie de GHISTELLES. Chevalier de la Toison d’or en 1516. Chambellan de Charles Quint, grand bailli de Hainaut de 1504 à 1537, il en assurait déjà l’intérim depuis 1500.
Son épouse était Antoinette, dame héritière d’Inchy et de Pas. Il décéda le 5 août 1537 et fut enterré aux Escoliers de Mons.
(Réf. : Dictionnaire général héraldique des familles nobles du royaume de Belgique par Goethals F.V.)...................... http://home.tiscali.be/heraldus/Mausolee%20Maximilien%20II.html

Uit deze tekst blijkt dat de Gavre’s  hoge oude adel waren en hoge functies aan het hof in Henegouwen hebben ingevuld. Later zullen we de D’Arbergs van Elsloo dezelfde functies invullen. De  D’Arbergs zijn ook via de Gavres deze functies gaan invullen en de maatschappelijk ladder omhoog geklommen.De ouders van Jacques waren Godefroid II de Gavre (Fresin 1428- 1480?) en Marie de Ghistelles (Dudzele 1432 -?).

De ouders van Godefroid II  waren Godefroid I Pinchart de Gavre , (Namen 1377-1438) en Florence de Grez. De ouders van Godefroid I waren Guillaume (Willem) I de Gavre de Steenkerke, Tongernelle  (Cambron 1315-1400) en Jeanne de Berlo dame de Fresin  (Fresin 1343- 1409 ?). Uit dit kinderrijke gezin komen diverse takken van de Gavre’s voort.

Kind(eren):

de Gavre de Fresin, Godefroid chevalier (hier stamt onze Jean Charles, nummer 18, van af)
de Gavre de Herimez, Marie
de Gavre de Herimez, Guillaume
de Gavre de Herimez, Arnoud
de Gavre de Herimez, Rasse
de Gavre de Herimez, Catherine
de Gavre de Herimez, Gertrude
de Gavre de Diepenbeke, Jean (Dit is de vader van onze Jean V, nummer 11,  die met Maria van Schonau Schoonvorst trouwt)
de Gavre de Herimez, Sybille
de Gavre de Herimez, Jeanne
de Gavre de Herimez, Clarisse
de Gavre de Herimez, Yolande
de Gavre de Herimez, Marguerite

De ouders van Guillaume I waren Gerard Guillaume de Gavre (Gavere1292-?) de Herimez, d’Ath*, de Steenkercke  en Yolande de Elsloo, dame de Flotte , Harchies , etc (Lens sur Dendre1293-?). Yolande was een dochter van onze kasteelheer nummer 5,  Oyst I  van Born.

* Ath (Aat), Harchies en Lens  liggen ook in Henegouwen bij Mons (Bergen). Flotte is ons niet bekend.