Tijdens graafwerkzaamheden ten behoeve van de rivierverruiming in Geulle aan de Maas zijn vier molenstenen uit de late middeleeuwen gevonden.

Jan Roymans van archeologisch bureau RAAP en molenspecialist Peter Pouwels uit Weert noemen het ‘een buitengewone ontdekking’. De molenstenen zijn nooit in gebruik genomen en zijn eeuwen geleden tijdens transport over water in de rivier beland, waarschijnlijk door slecht weer of een ongeluk.

Volgens Roymans en Pouwels zijn de stenen hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit een groeve bij Mayen in het Eifelgebied. Het lijkt erop dat ze per paard en wagen naar Luik zijn gebracht, waarna ze over water verder werden vervoerd, vermoedelijk voor gebruik in een water- of rosmolen. De stenen zijn vervaardigd uit tefrietgesteente.

Opvallend genoeg hebben de onderzoekers, volgens bronnen, geen contact gezocht met lokale heemkundeverenigingen of bijvoorbeeld het Streekmuseum in Elsloo. Dit is opmerkelijk, omdat het zou kunnen gaan om molenstenen die oorspronkelijk bedoeld waren voor de Materbergmolen. Deze molen stond bij de Hemelbeek, tussen Elsloo en Geulle, slechts zo’n 100 meter van de oever van de Maas.

Nog opmerkelijker is dat de molenstenen naar het Limburgs Museum in Venlo worden gebracht, in plaats van ze in de directe regio tentoon te stellen.

De onderzoekers benadrukken het grote wetenschappelijke belang van de vondst. Tot nu toe werden molenstenen meestal alleen gevonden bij de molens zelf. Deze stenen, afkomstig uit Geulle aan de Maas, geven inzicht in het middeleeuwse transport van molenstenen. Het feit dat ze ongebruikt zijn gebleven, biedt bovendien informatie over het productieproces in de steengroeve en laat zien dat de aanpassingen op maat pas bij de molen zelf werden uitgevoerd.

In de middeleeuwen waren molenstenen extreem waardevol. Ze waren het duurste onderdeel van een molen en konden net zoveel kosten als een huis. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) benadrukt eveneens de wetenschappelijke betekenis van de ontdekking. “Dit is de eerste keer dat een dergelijke vondst in het Maasdal is gedaan,” aldus Eelco Rensink van de RCE.

+ De Materbergmolen >
+ De vroegere molens in Elsloo >
+ Grensmaas Consortium over vondst >