Rooie Reus Dirk de Vroome

Herinnert u zich Rooie Reus Dirk de Vroome nog!? In de jaren 70 zeer actief in de Westelijke Mijnstreek (en ver daarbuiten) Hij heeft destijds een tijd in Stein gewoond en verscheen te pas en te onpas op diverse vergaderingen en manifestaties.

Foto: Dirk de Vroome (Bron wikipedia, embedded)

Biografie door SP-kamerlid Ronald van Raak

Wat is de overeenkomst tussen onderzoeksjournalisten Stella Braam en Chris de Stoop, buurtactiviste Annie Verdoold uit het Rotterdamse Spangen, gezondheidswinkel De Witte Jas in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt, oud-defensiemedewerker en klokkenluider Fred Spijkers, Turkse moeders in Deventer die zich sterk maakten voor een gemengde school voor hun kinderen, het kritische VPRO-radioprogramma Argos en de Heerlense SP-wethouder Riet de Wit? 
Allemaal hebben ze ooit de Rooie Reusprijs gewonnen.

Deze prijs is in 1996 door de SP in het leven geroepen en een eerbetoon aan de tien jaar daarvoor overleden actievoerder Dirk de Vroome (1925-1986), die zichzelf de Rooie Reus noemde.
De Rooie Reuzen waren een groep activisten die vanaf het begin van de jaren zeventig actief was in Limburg en Noord-Brabant. De naam was ontleend aan het wasmiddel Witte Reus, dat alle vuil wit wast. Dirk de Vroome was de centrale figuur in deze groep. Hoewel hij niet juridisch was geschoold, bracht hij zaken voor de rechter van mensen die problemen kregen met overheden en instellingen. Dirk zag het belang van persaandacht om de eisen van zijn cliënten kracht bij te zetten. Daarom ging zijn juridische strijd vaak gepaard met ludieke acties, die de aandacht trokken van het publiek. Ook de rechtszaal zélf was voor Dirk een podium voor politieke strijd.

De rechtszaal als politiek podium
Hij begint in de gerechtsgebouwen kind aan huis te worden en schijnt de rechtszaal te gebruiken als podium waar hij acteert met verbluffend gemak, meeslepende bewogenheid en groot natuurtalent,’ schreef het Eindhovens Dagblad op 16 mei 1972 over Dirk de Vroome. In 1969 had de PSP in Sittard een sociaal adviesbureau opgericht, waar mensen terecht konden met vragen over huren, uitkeringen, belastingen et cetera. Dirk, die de spil was van de hulpdienst, had het principe van deze diensten in de jaren vijftig geleerd bij de toenmalige communistische Eenheidsvakcentrale. Hij had zichzelf wegwijs gemaakt in het juridische raadswerk. Tientallen zaken bracht Dirk voor de rechtbank, waar hij een rode toog droeg, om aan te geven dat zijn juridische strijd ook een politieke strijd was.

De meeste acties heeft Dirk de Vroome ondernomen voor zigeuners en woonwagenbewoners, die vroeger rondtrokken als handelaren, muzikanten en seizoensarbeiders. De woonomstandigheden in de kampen waren vaak slecht, door een gebrek aan wc’s, waterleidingen en scholen. Ook streed hij samen met de bewoners een juridische strijd tegen de afbraak van woonwagenkampen. Het ging Dirk echter niet alleen om het behoud van de kampen, maar ook om de ontwikkeling van de bewoners.

Nadat in 1973 de ontruiming van een kamp in Stein was voorkomen, bouwde hij met de bewoners een klaslokaal waar studenten van de Sittardse sociale academie lessen begonnen te geven, als een begin van integratie. Als gewoonlijk ging dit gepaard met veel media-aandacht. Kranten, radio en tv bezochten het kamp en dagblad De Limburger bracht in een grote auto schoolbanken en lesmateriaal dat door een Maastrichtse basisschool was geschonken.

Foto: wikipedia door I, Tijkools, CC BY-SA 3.0 (Bronbestand embedded)

Groot in het kleine
Tegenover de arrogantie van de macht staat, wanneer wij dat willen, de macht der machtelozen,’ schreef Dirk de Vroome in het Brabants Dagblad van 6 oktober 1982. Dirk wist wat het betekent om machteloos te zijn. Hij was in de crisisjaren dertig in Amsterdam opgegroeid in armoede. Na de oorlog werd hij afgekeurd voor de marine wegens ‘geestelijke instabiliteit’. In 1948 trouwde hij met Hennie de Haas, met wie hij drie kinderen kreeg.

Dirk ging werken bij Hoogovens, maar nadat hij zijn chef had aangevallen werd hij ontslagen. Na enkele omzwervingen werd Dirk koelmonteur in het Limburgse Stein. Maar ook hier werd hij in 1969 ontslagen, waarna hij terechtkwam bij de sociale werkplaats in Sittard. Zijn politieke activiteiten maakten het vinden van werk moeilijk. Het monteursbedrijf dat Dirk vervolgens startte, kende veel tegenslagen.

Alle fotomateriaal embeded van wikipedia, meer over Dirk de Vroome ⇢

De titel Rooie Reus verborg hoe klein Dirk de Vroome zich soms moet hebben gevoeld. Biograaf Jo Schoormans schrijft in De Rooie Reus. Dirk de Vroome, strijder tegen onrecht (1995): ‘Hij had het voortdurend nodig om zichzelf op te blazen en kon geen brief schrijven of gesprek voeren zonder met Kamervragen of de pers te dreigen.

De Rooie Reus, de ‘Schrik der Autoriteiten’, zoals hij zichzelf graag presenteerde, voelde zich klein en had meer dan alleen een toog nodig om zich op te peppen. Hij besefte drommels goed hoe laag hij was opgeleid en hoe mislukt zijn carrière was; hij kon vaak niet eens zijn gezin door arbeid onderhouden.’ Maar voor veel mensen die in de problemen kwamen waren de hulpvaardigheid en strijdbaarheid van Dirk een groot geluk. ‘Blijf trappen, Rooie Reus, op je fiets tegen de storm,’ riep een briefschrijver hem toe in De Stem van 9 april 1984.

Die toga…
‘En je trekt nu die rode toga uit!’

Steevast was dat de reactie van de rechter als Dirk de Vroome in zijn kenmerkende gewaad de rechtszaal betrad op zijn kruistocht tegen het onrecht.

‘Maar edelachtbare, u maakt het alleen maar erger zo.’
‘Niks mee te maken, uit die toga.’

En daar stond de Rooie Reus dan, levensgroot en poedelnaakt.
‘Trek die toga aan, en vlug een beetje!’

‘Ja zeg, toga uit, toga aan, wat wilt u nou, ik ben geen knipperlicht...’

Een belangrijk strijdmiddel van Dirk de Vroome was zijn gevoel voor humor, waarbij hij zich een meester toonde in vermommingen. Als de kledingverkoper Cohen maakte hij de leiding van vliegbasis Volkel wijs dat hij honderd luchtmachtuniformen had verkocht aan ‘langharig tuig,’ waarna de militairen de opdracht kregen elkaar te controleren en achttien kilometer file ontstond.

Als mr. Dubois van het door hem verzonnen Noord-Hollandse Perscentrum verstoorde hij een toespraak van NAVO-secretaris-generaal Joseph Luns. Als de Zweedse generaal Hölgerstum spelde hij de burgemeester van Brunssum een hondenpenning op.

Dirk kreeg ook steun uit de politiek, vooral van de PSP. In 1982 stond hij kandidaat voor de SP bij de Statenverkiezingen in Limburg en in 1984 voerde hij voor deze partij campagne voor het Europees Parlement. Dirk de Vroome overleed in 1986.

Het lokale activisme van de SP en de lokale hulpdiensten dragen nog steeds de sporen van Dirk de Vroome. En natuurlijk de Rooie Reusprijs. Kandidaten voor deze prijs kunt u opgeven op: www.rooiereus.nl