Julianakanaal maandenlang dicht

Update 29 maart 2024

Een aanzienlijke vertegenwoordiging uit het Limburgse bedrijfsleven en de politiek heeft donderdag 28 maart uitgebreid overlegd met minister Harbers over de sluiting van het Julianakanaal. Vooral de mogelijke gevolgen ervan stonden centraal. Ze zijn het er allemaal over eens dat veiligheid en economie nauw samen moeten gaan. Het besluit om het kanaal droog te leggen staat al vast, volgens de minister. Hij heeft toegezegd alles te zullen doen om alternatieve vaarroutes via Antwerpen open te houden.

Vanaf oktober zal het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en Born zeker tijdelijk worden gesloten. De exacte duur is niet bekend. Maar met een dubbele ploegendienst zouden ze het project misschien in enkele maanden kunnen voltooien. Er komt nog een grondige risicoanalyse en potentiële knelpunten worden in kaart gebracht. .

Mocht het echt uit de hand lopen, bijvoorbeeld door langdurige hoogwaterstanden of stakingen door Belgische sluiswachters, dan kunnen bedrijven in de problemen komen. De minister erkent de ernst van de situatie en de impact van de drooglegging, terwijl hij benadrukt dat technisch gezien geen andere oplossing mogelijk is. Hij is bereid om met de getroffen ondernemers te praten over mogelijke compensaties. Echter, dit is gebonden aan bepaalde regels. Hij heeft echter wel goed geluisterd naar de zorgen van de ondernemers.

Wat de toekomst betreft met betrekking tot de afsluiting? Dat blijft afwachten. De minister wil niet speculeren over mogelijke scenario's.

Update 28 maart 2024

Een zware Limburgse delegatie, waaronder afgevaardigden van het industriecomplex Chemelot, werkgeversorganisatie LWV en provinciale en lokale politici, begeeft zich donderdag 28 maart naar Den Haag om met VVD-minister Mark Harbers van gedachten te wisselen over de voorgenomen langdurige afsluiting van het Julianakanaal. De verwachtingen over de uitkomst zijn niet hooggespannen, maar niet geschoten is altijd mis.

De Limburgers verlangen naar een transparante dialoog, gezien de tot dusverre gesloten communicatie over de situatie. Prangende vragen over de definitieve status van het kanaal en de mogelijkheid tot gedeeltelijke openstelling worden aangekaart. Daarnaast heerst er bezorgdheid over de aansprakelijkheid bij eventuele stakingen van Belgische sluiswachters op de voorgenomen omleidingsroute via Antwerpen, die voor aanzienlijke economische schade kunnen zorgen.

De kritiek op minister Harbers neemt toe, met beschuldigingen van incompetentie en dreigementen met juridische acties. Het uitbreidingsproject van het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en Born staat onder druk na problemen met een bouwkuip. Onderzoeksbureau Ecorys heeft de kosten voor omleidingen en extra scheepvaart op miljoenen per maand geschat, wat de noodzaak voor een doordachte oplossing onderstreept.

20 maart 2024
Het Julianakanaal gaat vanaf oktober 2024 voor een flinke tijd dicht tussen Berg aan de Maas en Born, zegt Rijkswaterstaat. Ze moeten daar een stuk van zo'n vier kilometer droogleggen om een kapotte bouwkuip te verwijderen. Die heeft geleid tot een reeks problemen en uitdagingen.

Voorgeschiedenis
In 2022 begon Rijkswaterstaat met omvangrijke werkzaamheden op dit traject van het Julianakanaal, een drukke route voor schepen tussen havens in Nederland, België en Frankrijk. Maar vorig jaar in februari kwamen ze tot stilstand omdat er door een gat in de damwand water in de bouwkuip liep. Dat betekende dat daar wekenlang geen scheepvaartverkeer mogelijk was.

Nu is de damwand hersteld en geldt er ook nog steeds een snelheidsbeperking voor schepen, maar het is nog steeds niet veilig. Volgens Rijkswaterstaat zijn er sinds eind september al acht incidenten geweest in het versmalde deel van het kanaal. Ook lekt er nog steeds water in de natuur rond de Kingbeek. Dat kan flinke schade veroorzaken. Daarom moet die hele bouwkuip eruit. 

Impact tijd en route
Het kanaal wordt tussen Berg aan de Maas en de sluis in Born drooggelegd. Rijkswaterstaat denkt dat ze in oktober kunnen beginnen met de klus. Afhankelijk van het weer kan dat tot april of mei 2025 duren.

De werkzaamheden gaan een flinke impact hebben op de scheepvaart. Bijkomend risico is dat de keersluis Limmel, net ten noorden van Maastricht, op de omvaarroute via Antwerpen naar Rotterdam ligt. Als die sluis dicht moet vanwege hoog water of een storing, dan is de enige route richting Antwerpen/Rotterdam niet te gebruiken.

Werkzaamheden A2
Daarbij komt ook nog dat in diezelfde tijd rigoreuze werkzaamheden plaats vinden op de A2. Tussen knooppunten Kerensheide en Vonderen wordt de autoweg met een extra rijbaan verbreed. Daar wordt dan veel langzaam rijdend verkeer en ook fileverkeer verwacht. Dus eventueel alternatief vervoer van scheepvaart naar vrachtverkeer kan daar nog meer roet in het eten gaan gooien.

Bedrijfsleven 
Het Limburgse bedrijfsleven voelt zich echt in de steek gelaten en flink benadeeld door die aankondiging dat het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en de sluis in Born dichtgaat.  De Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV) zegt dat het kanaal gedurende dat half jaar ook deels open had kunnen blijven als Rijkswaterstaat niet voor de goedkoopste optie had gekozen. Berekeningen wijzen uit dat de schade kan oplopen tot wel 100 miljoen euro. 

+ Foto boven: Jan Smeets, 2018 aanleg passeervak Julianakanaal nabij Elsloo. Meer info ⇢