De boerderij...herinneringen aan Catsop # door Jo Smeets
Om te eten stap je vandaag de dag een keer per week in de auto en rijdt naar de supermarkt. Van een liter melk tot een plastic zak aardappels belandt in het winkelwagentje, alles eindigt op de lopende band bij de kassa. Het is wellicht aardig om even stil te staan bij het feit dat vlees, groenten en fruit ergens vandaan moeten komen. Iedereen vindt het nu vanzelfsprekend dat de zuivel- of groenteafdeling zeer ruim is gesorteerd (je kan er nu produkten uit de hele wereld kopen). Waar liggen nu allemaal die boerderijen?
Op welke manier voedsel ontstaat, is voor opgroeiende jeugd in Catsop in de jaren zestig spelenderwijs op de voet te volgen. Het aantal boerderijen is er groot. Zelfs zo groot dat de Boerenbond er een winkel heeft waar zaden, en verder haast alles dat nodig is om een boerderij draaiende te houden, te koop is.
Over nering gesproken, er zijn verder nog twee kruidenierszaken, een schilderswinkel, een cafe en een slagerij. Deze slagerij, een dependance van de slagerij in de Dorpsstraat te Elsloo, ligt aan het plein Op de Dries (zie foto boven) Dit plein is voor een deel van de spelende jeugd het episch centrum van Catsop in die jaren. Na schooltijd, de woensdagmiddag en zaterdags, altijd zijn er wel enkele jongens te vinden.
Aan het plein liggen enige boerderijen die in vol bedrijf zijn. De boerderijen van Driessen en Cobben. Onze interesse gaat vooral uit naar de boerderij van Cobben.
Zijn het de twee zonen van Cobben die ongeveer even jong zijn als wij, of is hun dochter hieraan debet? Trouwens de familie Driessen is ook ruim voorzien. Het dagelijkse boerenbedrijf van de familie Cobben maken wij van dichtbij mee. Als er drinkwater gebracht moet worden naar de koeien in de beemd aan de Maas te Elsloo, zitten wij jongens achter elkaar op het grote langgerekte ijzeren watervat. Je voelt je als een cowboy te paard met een weids uitzicht.
Altijd heeft boer Fritske van Cobben jeugd om zich heen zwermen. Jeugd die soms in het veld onder zijn wakend oog op de tractor mag rijden, jeugd die hem natuurlijk helpt. Want op een hof moet van alles gebeuren: hooien, aardappelen rooien, “krwatten sjarren”, het vee verzorgen, fruit plukken, te veel om op te noemen. Hier kan geen dag van het jaar voorbij gaan zonder werken. Fritske en Lieske hebben er nooit moeite mee dat wij uren doorbrengen op hun grote erf. Verder is hij altijd vergezeld van enkele honden die o.a. op de treeplank van de rijdende tractor zitten. Zij komen van pas bij de hobby van Fritske, de jacht.
De voormalige boerderij van Frits Cobben. Rechts naast de poort zijn de contouren nog te zien van de goal die Frits er op schilderde; hij voetbalde altijd met de jeugd. (foto Pierre Reubsaet)
Een van de jaarlijks terugkerende dingen bij een, toen nog overal gemengd, boerenbedrijf is het spuiten van de fruitbomen tegen ongedierte. Milieuvoorschriften voor het gebruik en sterkte van het gif is iets waar nog niet ernstig op wordt gelet. De vloeistof waarmee de bomen gespoten worden is geel. De lichte vacht van de honden die natuurlijk meegaan is eigeel als zij terugkomen van deze klus. Fritske houdt even de waterslang op hen en ze zijn weer schoon.
Als het “huij” binnen ligt spelen wij met de hooibalen. Burchten worden gebouwd en vervolgens door onze belegering weer omvergehaald. Er een jeugdserie Ripcord op tv. Het leukste in deze serie is het parachutespringen uit een Cessna. Natuurlijk spelen wij dit na in de hooischuur. Je klimt langs de houten sporten van de rechtopstaande ladder omhoog en de grootste durfal springt zo’n tien meter naar beneden in het hooi met de kreet ripcord.
Foto: Hof van Catsop
Op het erf van Cobben woont tante Cor. Zij is zeer moeilijk ter been en verplaatst zich binnenshuis met loopkrukken. Als zij al eens naar Elsloo gaat, heeft zij een rolstoelfiets die zij met haar armen moet voortbewegen. Moet zij richting Kapel dan duwt men haar karretje omhoog en een dubbeltje is verdiend. Wij kinderen zijn vaak bij haar te vinden. Er staat namelijk een magisch houten kastje waarop je bewegende beelden kunt zien....
In die tijd, begin jaren zestig, is dit in zeer weinig huiskamers te vinden.Ontelbare keren is het voorgekomen, dat haar kleine woonkamer propvol kinderen zit, om bijv. naar een jeugdprogramma te kijken. Die programma’s leveren ons kinderen weer inspiratie om dingen te doen.
Tante Cor leeft jarenlang achter de schuurpoort op slechts enkele tientallen vierkante meters. Buiten aan haar voeten ligt de “mestem” van de tegenoverliggende koeienstallen. Zij is ogenschijnlijk tevreden met haar tv, speelkaarten (patience) en aanloop van buurtbewoners.
Op hetzelfde erf woont Pieke achter de Pool. Deze man leeft een kluizenaarsbestaan. Slechts zeer weinigen zijn ooit bij hem in huis geweest. Wij kinderen zijn bang voor deze altijd in het zwart geklede norse man. Zijn hond Tillie is zijn enig gezelschap. Naarmate de jaren verstrijken, wordt hij toch wat toeschietelijker. Tijdens een zomervakantie ’s ochtens vroeg bij het vissen in de Maas, bij het toenmalige veerpontje naar Belgie, te Elsloo hebben mijn broer en ik beet. Tot onze verbazing hangt er geen vis aan de angel maar een ziekenfondsbrilletje. Later die dag zit Pieke op de rustbank op De Drees, hond Tillie ligt op z’n schoot, wij laten hem onze vangst zien. “Is dit niks voor jou?” Hij zet het brilletje op en zegt: “verdorie ik zie veel beter dan daarnet, hij is verkocht”. Wij zijn een gulden rijker, toen een fors bedrag.
Zo hebben wij in onze vlegeljaren vele uren op een plezierige wijze zoek gemaakt op de boerderij van familie Cobben, want geen dag lijkt er op de vorige dag.
Tevens hebben wij iets opgestoken over het wonder dat natuur heet.
Zie hier artikelen over de historie van Catsop:
• Catsop deel 1
• Catsop deel 2
• Mijmeringen over Catsop door Pierre Lemmens