Hittegolf: zo ga je slim om met de extreme hitte

Bron: Talitha Voogd, pricewise.nl (klik voor origineel artikel)

Het is al een tijdje heerlijk weer in Nederland, maar volgende week loopt de temperatuur pas écht hoog op. De kans bestaat zelfs dat we te maken krijgen met een hittegolf. Dat zou dan de eerste hittegolf zijn sinds 2015. Om ervoor te zorgen dat jij het tijdens extreem hete dagen wat aangenamer hebt, hebben wij wat tips op een rij gezet. Zo houd je het hoofd koel(er) tijdens die hittegolf. En benieuwd naar wat het verschil is tussen gewoon een paar dagen heel warm en een hittegolf, en naar wanneer er daadwerkelijk hittegolven zijn geweest in Nederland? Dat vertellen we je ook.

Sprake van echte hittegolf of niet?
Dacht jij dat er in Nederland (bijna) elk jaar wel een keer een hittegolf is? Je bent waarschijnlijk niet de enige. Toch blijkt dat niet zo te zijn. Zo is er momenteel al bijna drie jaar geen hittegolf meer geweest. Wat is een hittegolf dan precies? Een hittegolf is een periode waarin de temperatuur uitzonderlijk hoog ligt. De exacte definitie van een hittegolf verschilt per land. In Nederland is de definitie van een hittegolf: een periode waarin de temperatuur minimaal 5 dagen achter elkaar 25 °C of hoger is, waarvan op z’n minst 3 dagen met een temperatuur van 30 °C of hoger.

Deze temperatuur wordt gemeten in het weerstation in De Bilt. Daar zit het KNMI én omdat De Bilt in het midden van Nederland ligt, geeft de temperatuur daar een redelijk gemiddelde van de temperatuur in de rest van Nederland. Alleen als er in De Bilt sprake is van een hittegolf, noemt het KNMI het een landelijke hittegolf. Wordt er op een andere plek in het land een hittegolf gemeten? Dan wordt dit een regionale hittegolf genoemd. Regionale hittegolven komen vooral voor in Brabant en Limburg. Dagen met een temperatuur van 30 °C of hoger worden door het KNMI tropische dagen genoemd.

Hittegolf Nederland
De laatste hittegolf werd door het KNMI gemeten van 30 juni 2015 tot en met 5 juli 2015. In die periode was de gemiddelde temperatuur 33.1°C. Waarom spreken we zelf dan zo snel van een hittegolf? Wij Nederlanders zijn niet zo gewend aan hoge temperaturen. Zeker niet in ons eigen land. Daarom wordt er – als het een paar dagen achter elkaar warm is – al snel over een hittegolf gesproken. Ook als er eigenlijk geen échte hittegolf is. Hoe vaak komt een hittegolf dan wel voor? Sinds 1911 zijn er tot nu toe 24 officiële hittegolven geweest in Nederland. Verder telt ons land gemiddeld zo’n 0 tot 7 tropische dagen per jaar.

Duur hittegolf
Een hittegolf duurt dus minimaal 5 dagen, maar vaak duurt een hittegolf wel langer. Gemiddeld ruim 9 dagen zelfs. De langste hittegolf sinds 1911 was in 1975 en hield maar liefst 18 dagen aan, bijna drie weken dus. Dat is natuurlijk al een tijd geleden. Maar misschien kun je je de hittegolf in juni/juli 2006 nog wel herinneren? Deze hittegolf duurde ook best lang; 16 dagen, met een gemiddelde temperatuur van maar liefst 35.7 °C. We mogen nu dus niet klagen; het kan nog veel erger.

Tips tegen warmte
Weer of geen weer, of in dit geval: hittegolf of (net) geen hittegolf: extreme warmte vindt bijna niemand fijn. Bij risicogroepen, zoals senioren, kinderen en chronisch zieken, kan deze warmte zelfs voor ernstige gezondheidsklachten zorgen. Wij hebben wat tips tegen warmte voor je op een rij gezet om het je wat comfortabeler te maken bij extreme hitte.

Huis koel houden

Laat alle ramen, deuren en gordijnen overdag zo veel mogelijk dicht. Zo komt de warmte van buiten niet naar binnen. Zet als het ’s avonds wat is afgekoeld juist de ramen en deuren open, zodat het kan doortochten.
Heb je een zonnescherm? Doe deze dan overdag naar beneden. Dit zorgt ervoor dat de zon niet fel op de ramen staat en dat er schaduw ontstaat op de buitenmuren van je woning. Hierdoor blijft je huis koeler.
Planten kunnen ook zorgen voor verkoeling. Zo kun je planten tegen de muur aan laten groeien of een boom plaatsen die zorgt voor schaduw.
Zet alle elektrische apparaten in huis die je niet gebruikt uit. Deze zorgen namelijk voor extra warmte in huis. Daarnaast zorgt dit sluipverbruik ook nog eens voor een hoger energieverbruik.
Schaf een ventilator aan in plaats van een airco. Een ventilator is namelijk een stuk energiezuiniger. Een airco verbruikt zo’n 160 tot 430 kWh per jaar, afhankelijk van het type aircosysteem. Omdat een airco veel stroom slurpt, ben je hier ook een stuk meer energiekosten aan kwijt. Namelijk zo’n € 30,- tot € 85,- euro per jaar. Je kunt natuurlijk energie vergelijken om je energiekosten te verlagen, maar het hoge stroomverbruik van een airco is ook slecht voor het milieu. Daarbij bevatten de koelmiddelen in aircosystemen vaak HFK’s. Dit zijn koolwaterstoffen die sterk bijdragen aan het broeikaseffect. Een ventilator is een stuk milieuvriendelijker en verbruikt ongeveer 15 kWh per jaar, dat kost je maar zo’n € 3,- per jaar aan energie.
Zet je een ventilator aan, plaats deze dan bij het raam zodat de frisse lucht naar binnen wordt geblazen. Of zet een aantal flessen met bevroren water voor de ventilator. Hierdoor is de lucht die de ventilator verspreidt koeler.
Wil je toch graag een airco aanschaffen? Ga dan voor een airco met een splitsysteem en energielabel A+. Gebruik de airco niet te vaak en zet de temperatuur niet onnodig laag.
Warmte stijgt naar boven. Beneden is het dus vaak koeler dan boven in de woning. Slaap je boven, dan kun je overwegen om tijdelijk beneden te gaan slapen.
Binnen koken zorgt voor meer warmte in huis. Goed excuus dus om buiten de barbecue aan te zetten. Of maak een frisse zomerse salade – zo bespaar je ook nog op het gas- (of stroom)verbruik.

Oververhitting voorkomen

Drink genoeg water. Tenminste twee liter per dag. Ga je de deur uit? Zorg er dan voor dat je altijd een flesje water bij je hebt.
Zoek de schaduw zo veel mogelijk op en smeer je goed in met zonnebrandcrème.
Draag luchtige kleding en bescherm je hoofd met een pet of een hoed.
Beperk fysieke inspanning tot de koelere momenten van de dag.
Heel heet en behoefte aan een koude douche? Douche lauw in plaats van koud. Een koude douche zorgt er namelijk voor dat je bloedvaten vernauwen, waardoor de warmte minder goed afgevoerd kan worden. De overgang van een lauwe douche naar warm weer is minder extreem dan de overgang van een koude douche naar warm weer.
Ga met je voeten in een teiltje met koud water zitten of houd je polsen onder de koude kraan. Op je voeten en polsen zit de hoogste concentratie van poriën, waardoor je via deze plekken gemakkelijk veel warmte kwijtraakt. Door deze plekken te koelen, gaat je hele lichaamstemperatuur (tijdelijk) omlaag.

Auto verkoelen

Geen airco in de auto? Zet dan het raam naast de bestuurder en het raam hier schuin achter open. Zo kan het goed doortochten.
Maak gebruik van zonneschermen. Je kunt kleine zonneschermen met zuignappen op de achterramen plaatsen. Plaats een reflecterend zonnescherm op de voorruit als je de auto parkeert.
Zet je auto in de schaduw. Bedenk je hierbij ook waar de zon staat als je weer vertrekt.
Neem genoeg pauzes tijdens lange autoritten. Dit zorgt ervoor dat de motor niet oververhit raakt. Daarnaast zorgt hitte ook voor een slechtere concentratie, dus is het voor jezelf ook belangrijk om voldoende pauzes te nemen.
Auto afkoelen door hier koud water overheen te gooien? Geen goed idee. Het temperatuurverschil kan ervoor zorgen dat je lak breekt.

GFT afval
Nu het weer zomer is en het kwik daarmee regelmatig hoge temperaturen bereikt, is het van belang dat je goed met je groente-, fruit- en tuinafval omgaat. Daarom hier een aantal tips om onder andere stank van GFT-afval te voorkomen:

1. Koop slim in! Zo hoef je geen oneetbaar voedsel en minder etensresten weg te gooien.
2. Gooi de etensresten zo snel mogelijk weg en laat het niet op het aanrecht liggen.
3. Wikkel vlees- en visresten in een krant en gooi ze in de GFT-container.
4. Doe het GFT-afval niet te nat in de container en wissel indien mogelijk het keukenafval regelmatig af met een laagje droog tuinafval.
5. Leg een laagje droog tuinafval, stro of een krant op de bodem van de container. Dit neemt overtollig vocht op en geeft minder kans op achterblijvende resten na het legen.
6. Plaats de GFT-bak niet in de zon, maar in de schaduw of in een koele ruimte.
7. Zet de deksel van de groenbak op een kier, zodat door de luchtcirculatie het rottingsproces minder snel op gang komt.
8. Maak de container in de zomerperiode regelmatig schoon met water zonder chemische schoonmaakmiddelen. Gebruik eventueel groene zeep.
9. Toch maden? Klimop (Hedera) is giftig voor maden. Leg af en toe een tak in de GFT-container om het probleem te bestrijden.
10. Maden zijn ook goed met zout te bestrijden. Gooi af en toe een handje zout in de GFT-container.
11. Laat de container bij langere afwezigheid (zoals vakantie) leeg en schoon achter.
12. Laat de container een dagdeel openstaan. Stank verdwijnt dan grotendeels vanzelf.

Weerbericht
Het is nog maar de vraag of we echt te maken krijgen met een officiële landelijke hittegolf. Hiervoor moet de temperatuur in De Bilt minimaal drie dagen 30 °C of hoger zijn.
Maandag werd er in de media geroepen dat de temperatuur zelfs boven de 40 °C graden uit zou komen volgende week. Nu wordt het volgens het weerbericht op de warmste dag ‘maar’ 32 °C.

Je weet vooraf uiteindelijk nooit hoe warm het daadwerkelijk wordt; het weerbericht is slechts een voorspelling. Wat we wel weten, is dat de weerberichten op dit moment heel warm weer voorspellen. Als je onze tips goed opvolgt, kun jij jezelf, je woning en je auto een heel stuk makkelijker koel houden.

Laatste update op 13 augustus 2024.