9/11 de wereld in de ban van terrorisme
- Afbeeldingen | Bronnen ©: rawpixel.com
Op dinsdagochtend 11 september 2001 leek het een gewone dag in New York. De lucht was strakblauw, mensen waren onderweg naar hun werk en in de Twin Towers begon het kantoorleven net op gang te komen. Rond 08.46 uur sloeg de rust om: American Airlines-vlucht 11 boorde zich in de noordtoren van het World Trade Center. In eerste instantie dacht men aan een ongeluk, maar de werkelijkheid werd snel duidelijk.
Om 09.03 uur vloog United Airlines-vlucht 175 in de zuidtoren. Voor miljoenen mensen wereldwijd, die live meekeken via het nieuws, veranderde verwarring in verbijstering en angst: dit was een gecoördineerde aanval.
Intussen, om 09.37 uur, ramde een derde toestel het Pentagon bij Washington D.C. Het besef groeide dat de Verenigde Staten systematisch werden aangevallen. Het luchtruim werd gesloten, duizenden vliegtuigen werden aan de grond gehouden.
In de Twin Towers probeerden brandweer en politie duizenden mensen te redden. Velen zaten vast boven de inslagzones; sommigen sprongen in wanhoop uit de ramen. Om 09.59 uur stortte de zuidtoren in. Een half uur later, om 10.28 uur, volgde de noordtoren. Manhattan verdween onder een enorme stof- en rookwolk, terwijl reddingsdiensten in chaos probeerden te overleven en helpen.
Het vierde gekaapte vliegtuig, United 93, haalde zijn doel niet. Passagiers wisten de kapers te overmeesteren; het toestel stortte om 10.03 uur neer in een veld in Pennsylvania. Hun actie voorkwam vermoedelijk een aanval op het Capitool of het Witte Huis.
Die dag kwamen bijna 3.000 mensen om: kantoormedewerkers, hulpverleners, passagiers en bemanning. De skyline van New York veranderde voorgoed. De aanslagen lieten niet alleen fysieke littekens achter, maar ook diepe wonden in de Amerikaanse samenleving en de wereldpolitiek.
De aanslagen van 11 september in Amerika veroorzaakten in 2001 een wereldwijde schok. In Den Haag kwam 's avonds het kabinet in spoedzitting bijeen. Er volgden weken van crisisberaad, verscherpte bewaking, arrestaties; ook Nederland in de ban van het terrorisme.
+ Lees en kijk verder op Andere Tijden ⇢
De nasleep
Op 11 september 2001 pleegde terreurgroep Al-Qaida de aanslagen met in totaal 19 kapers, verdeeld over vier vliegtuigen. Alle kapers kwamen om bij de crashes; dat was ook hun bedoeling. Zij zagen zichzelf als martelaren in een “heilige strijd” tegen de VS.
Vrijwel meteen wees Washington naar één man: Osama bin Laden. Vanuit Afghanistan had hij de operaties gepland, met steun van het Taliban-regime. Voor de Amerikanen was het duidelijk: dit was niet alleen een misdaad, maar een oorlogsverklaring. Nog geen maand later viel het Amerikaanse leger Afghanistan binnen. De Taliban werden snel verdreven, Al-Qaida-bases vernietigd. Maar Bin Laden zelf glipte door de vingers van zijn achtervolgers.
De aanslagen hadden een domino-effect. In eigen land voerde president George W. Bush de Patriot Act in, die de inlichtingendiensten bijna onbeperkte macht gaf om burgers te volgen. Reizen per vliegtuig werd nooit meer hetzelfde: van strengere bagagecontroles tot gesloten cockpitdeuren. Internationaal begon een strijd zonder duidelijke eindstreep: de “War on Terror”.
In 2003 verschoof de aandacht naar Irak, zogenaamd om een link met 9/11 en massavernietigingswapens te stoppen. Achteraf bleek die rechtvaardiging wankel, maar de invasie destabiliseerde de regio verder en gaf Al-Qaida juist nieuw elan. Groeperingen splitsten zich af, radicaliseerden, en legden de kiem voor terreurorganisaties als Islamitische Staat.
Ondertussen bleef Bin Laden een schim. In grofkorrelige videoboodschappen lachte hij de Amerikanen uit en riep hij op tot nieuwe aanvallen. Zijn mythische status groeide, vooral doordat hij telkens wist te ontsnappen. Tot op 2 mei 2011 een elite-eenheid van de Amerikaanse Navy SEALs toesloeg in Abbottabad, Pakistan. In een villa, op steenworp afstand van een militaire academie, vonden ze hem en schoten hem dood. Voor veel Amerikanen voelde dat als gerechtigheid – bijna tien jaar na die septemberdag.
Toch bleef de erfenis van 9/11 zichtbaar. Twee oorlogen, honderdduizenden doden, een wereld vol strengere grenzen en een blijvende angst voor onzichtbare vijanden. De kapers waren allang dood, maar hun daden veranderden de wereldpolitiek blijvend.
De gevolgen van 9/11 waren enorm:
• In de VS werden strenge veiligheidswetten ingevoerd, zoals de Patriot Act, die geheime diensten meer macht gaven.
• Luchthavenbeveiliging veranderde wereldwijd fundamenteel.
• De Amerikaanse samenleving raakte blijvend getekend door angst voor nieuwe aanslagen, wat ook leidde tot polarisatie en wantrouwen tegenover moslimgemeenschappen.
- Laatste update op .