Scharberg en Rolberg
- Afbeeldingen | Bronnen ©: Wim Hanssen
Onderhoud Scharberg eindelijk op de agenda
Update 02.07.2025
De gemeente Stein en Rijkswaterstaat zijn in gesprek over het achterstallige groenonderhoud aan de Scharberg in Elsloo (tussen Kasteel Elsloo en autowegbrug E314).
Aanleiding is een ingediende motie op 07.11.2024 door de CMB fractie in de Steinse gemeenteraad, waarin zorgen zijn geuit over de dichtgegroeide zichtlijnen en het overhangende groen langs het fietspad. De gemeenteraad heeft op 30.06.2025 een update ontvangen, hieronder een samenvatting daarvan.
+ Motie CMB 07.11.2024 en RIB 30.06.2025 ⇢
+ Gebied Scharberg (van Kasteel Elsloo tot autowegbrug E314) ⇢
Groot onderhoud op komst
Rijkswaterstaat heeft toegezegd dat het overhangend opschot bij het fietspad op korte termijn wordt aangepakt. Door wildgroei van zaailingen zijn de oorspronkelijke doorkijkjes verdwenen, wat niet alleen de beleving van het gebied schaadt, maar ook voor onveilige situaties kan zorgen. Voor structurele verbetering is echter groot onderhoud nodig. Omdat de Scharberg geen directe invloed heeft op het vaarwater – de kerntaak van Rijkswaterstaat – is men daar terughoudend met ingrijpen.
Momenteel overleggen de gemeente en Rijkswaterstaat over wat ‘groot onderhoud’ precies inhoudt, en hoe daarin een goede balans kan worden gevonden tussen natuur, uitzicht en betaalbaarheid. Vanwege de beschermde flora en fauna mag er in het huidige seizoen nog niet worden gewerkt. Deze tijd wordt gebruikt om de plannen goed op elkaar af te stemmen.
Regulier onderhoud en toekomstplannen
Als het zicht hersteld is, moet ook het regulier onderhoud beter worden geborgd. Dat betekent: bijhouden van de beplanting langs het fietspad en op het talud, met respect voor de natuurwaarden. Door dat regelmatig te doen, krijgen nieuwe zaailingen minder kans om opnieuw dicht te groeien.
De gemeente Stein zou het liefst zelf eigenaar worden van het gebied, om het onderhoud structureel op zich te nemen. Maar Rijkswaterstaat ziet dat niet zitten: het terrein heeft volgens hen een strategische functie. Wel ligt er nu een voorstel om een bruikleenovereenkomst aan te gaan. Daarmee zou de gemeente het onderhoud kunnen uitvoeren zonder dat het eigendom verandert.
De kosten voor dit reguliere onderhoud worden geraamd op 25.000 euro per jaar. Dat is inclusief het snoeien van opgeschoten bomen, het maaien van taluds en het onderhoud aan afrasteringen en doorgangen.
Redactie:
Hopenlijk komt het tot een bruikleendeal en wordt het gebied in de oude gewenste glorie hersteld.
Stichting tegen verpaupering van de Scharberg stopt
Update 16.01.2023
De "Stichting Instandhouding Bocht Scharberg Elsloo" heeft op 16 januari 2023 in een persbericht haar opheffing bekend gemaakt. Volgens initiatiefnemer Jan Vranken is een belangrijk doel van zijn stichting in elk geval wel uitgevoerd door Rijkswaterstaat: de kap van een 30-tal gevaarlijke bomen in de Scharbergbocht nabij Stein.
Een ander belangrijk item uit de doelstelling van de stichting staat nog open: het opknappen van de fietspaden langs het Julianakanaal. De stichting rekent erop dat het gemeentebestuur van Stein dit punt gaat oplossen gezien hun inspannningen voor het fietstoerisme in de gemeente.
Helaas is nog onvoldoende gedaan aan de woeste begroeiing van de Scharberg waardoor een weidse blik op de St. Augustinuskerk nog steeds wordt verhinderd.
Terugkijkend is Vranken vooral teleurgesteld in de medewerking van een deel van de Steinse politiek en het Dorpsplatform Elsloo. Lees hier hun persbericht van 16.01.2023 ⇢
Bomenkap Rijkswaterstaat op Scharberg
Update 08.02.2022
In opdracht van Rijkswaterstaat kapt men begin 2022 zo’n honderd bomen in de gemeente Stein. Het betreft zwakke en zieke bomen. Ongeveer een derde van deze bomen staat in Scharberg waar nu al delen zijn afgezet vanwege onveilige situaties rond fiets- en wandelroutes.Via structureel groenbeheer probeert Rijkswaterstaat zoveel mogelijk te voorkomen dat bomen een risico vormen voor mensen, objecten en gebouwen. Soms zijn bomen in de loop der jaren – door ziektes of ouderdom – zo kwetsbaar geworden dat ze bij harde wind gevaar kunnen opleveren voor de omgeving.
Burgers aan de slag in de Scharberg-bocht
Update 17.09.2021
De afgelopen maanden heeft de Stichting ‘Instandhouding Bocht Scharberg Elsloo’ -hierna te noemen IBSE- gebruikt om contacten te leggen met de gemeente Stein, Rijkswaterstaat, DOP-Elsloo en Leader Zuid-Limburg Ook zijn er met een aantal burgers persoonlijke gesprekken gevoerd. De gemeente Stein reageerde direct positief en wil graag in gesprek gaan met IBSE om te kijken of ze kunnen ondersteunen in haar doelen.
Voor initiatiefnemer Jan Vranken het sein om verenigingen en bewoners deze week te vragen om zich voor het gebied in te gaan zetten door het groen te gaan onderhouden. Hij heeft daartoe een mailing doen uitgaan waarin verder o.a. staat: "Vanuit de ‘eigenkracht-visie’ wil IBSE graag burgers stimuleren, activeren en motiveren om ‘samen’ het idealistisch en maatschappelijk Elsloos-doel, zijnde het beeldbepalend beeld van de Rolberg/Scharberg en omgeving Sint Augustinuskerk te herkrijgen dan wel te heroverwinnen en ook in het dramatisch onderhoud van de laatste tientallen jaren actief een wending te bereiken voor nu en de komende vele jaren. Er ligt een ‘degelijk onderbouwde’ visie ten grondslag vanuit IBSE om verenigingen en haar leden zowel collectief als individueel ‘gepast en onbelast’ geldelijk te vergoeden voor hun vrijwilligersinzet in de vorm van gebleken actieve burgerparticipatie."
Voor meer infomatie kunt u contact opnemen met de stichting via:
Stichting ‘Instandhouding Bocht Scharberg Elsloo’ opgericht
23.07.2021
Jan Vranken, geboren en getogen in Catsop, woont tegenwoordig in Maastricht. Oud-raadslid en commissielid van de Steinse gemeenteraad en nog steeds lid van de Steinse politiek partij CMB. Hij ergert zich al jaren groen en geel aan de verpaupering en verwildering van de Scharberg tussen Elsloo en Stein.
Na jarenlang vruchteloos klagen bij gemeente Stein en Rijkswaterstaat is de maat voor hem nu vol. Op 16 juli heeft hij notarieel een stichting laten oprichten onder de naam Stichting Instandhouding Bocht Scharberg Elsloo. Die stichting heeft als doel "het onderhouden en beheren van Scharberg in Elsloo, ten oosten van het Julianakanaal, van Maasberg tot aan brug autoweg over België, bij voorkeur door burgerparticipatie, alsmede het organiseren en bevorderen van burgerbetrokkenheid en het initiëren en voorbereiden van projecten."
Hij wil dat het gebied weer de functie krijgt die het vroeger ook had: genieten van de natuur en een ontmoetingsplek voor jong en oud. Te realiseren bij voorkeur door burgerparticipatie en in samenwerking met eigenaar Rijkswaterstaat, Gemeente Stein, Dorpsplatform Elsloo en andere instanties.
Een woordvoerder van de gemeente Stein noemt volgens dagblad De Limburger de oprichting van de stichting "een mooi initiatief" en verder „Het is positief om te horen dat onze inwoners het belang van erfgoed ook inzien en zich hiervoor willen inzetten. We gaan graag in gesprek met de stichting om te kijken of we kunnen ondersteunen in hun doelen”
Als voormalig lid van de werkgroep Verkeersveiligheid van het Dorpsplatform Elsloo lopen Jan Vranken en een aantal medestanders al enkele jaren tegen een ambtelijke muur. De gemeente Stein verwijst naar Rijkswaterstaat, want dat is de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het onderhoud van het Julianakanaal, de jaagpaden erlangs die door wandelaars en fietsers veelvuldig worden gebruikt en voor het groengebied langs de helling, de Scharberg. En Rijkswaterstaat reageert niet of afhoudend op brieven van leden van de werkgroep of Elsloonaren die op persoonlijke titel mailden of brieven stuurden.
Rijkswaterstaat is er voor het onderhoud van de waterwegen en niet voor het groen erlangs. In hun visie is groen een toevallige bijkomstigheid die geen aandacht behoeft en waar ook geen budget voor is.
Vorig jaar was de maat vol en heeft Jan samen met een aantal leden van de werkgroep zelf de snoeischaar en zeis ter hand genomen en een stukje van de Rolberg gekuist, zodat de mensen vanaf de banken in elk geval weer van het uitzicht konden genieten.
In 2015 heeft de gemeente op verzoek van diezelfde werkgroep het terrein rond de banken op de Rolberg opgeknapt en van bestrating voorzien zodat ook mindervaliden de banken kunnen bereiken. Sindsdien heeft de Scharberg regelmatig op de agenda gestaan.
Het is overigens bekend dat ook de werkgroep Domein Elsloo van het Dorpsplatform, de Scharberg ook heel hoog op de agenda heeft staan. Die hebben vorig jaar al met een vertegenwoordiger van Rijkswaterstaat ter plaatse de problemen in kaart gebracht en een marsroute voorgesteld. Wat het resultaat van dat overleg is geweest is onbekend, maar het heeft zo te zien nog niet geleid tot een structurele aanpak van het probleem. De gemeente heeft wel op verzoek van de werkgroep Domein Elsloo het uizichtpunt Op de Berg goed gesnoeid zodat de mensen daar in elk geval weer van het uitzicht over het Maasdal kunnen genieten.
Foto boven: uitzicht op de Rolberg anno 2020, is later gesnoeid door Jan Vranken en medestanders.
In het gemeentelijk rapport "Het groene erfgoed van Stein" wordt de Scharberg en het hele groengebied rond het Julianakanaal als "waardevol tot zeer waardevol" gekwalificeerd. Dat betekent dat dit landschap een hoge mate van gaafheid, authenticiteit en historische betekenis heeft en daarom goed onderhouden en beschermd moet worden. Maar nergens anders langs het Julianakanaal-traject tussen Maastricht en Maasbracht is het landschap zo verpauperd als tussen Elsloo en Stein.
Vroeger was de Scharberg -en voor Elsloonaren vooral de Rolberg- een geliefd uitje voor gezinnen en dagrecreanten uit heel Limburg. Op warme zomerdagen vertoefde de jeugd op de hellingen en langs of in het kanaal, ofschoon het laatste niet was en is toegestaan. Ouders en opa en oma zaten boven onder bomen en genoten van het schitterende uitzicht over het Maasdal.
Totdat jaren geleden overijverige ambtenaren bij Rijkswaterstaat op onderhoud gingen bezuinigen. Enige jaren heeft een kudde schapen de boel nog kort gehouden, maar ook dat zal op den duur wel te duur zijn geworden. Zelfs die werden weggesaneerd. Om het voor het publiek helemaal te vergallen werden langs de weg nog paaltjes geplaatst waardoor niet meer geparkeerd kon worden.
In 2013 werd een dubbelbaans fietspad over de Scharberg aangelegd, zodat Limburg vanaf de elektrische fiets tenminste goed kan zien wat voor 'n rotzooi Rijkswaterstaat er van gemaakt heeft.
En anno 2021 staat het onkruid en ander ondefinieerbaar groen weer metershoog. Er staan hoge hekken om de toegang te belemmeren want overal staan of liggen rotte bomen. Een bordje waarschuwt "Gevaarlijke oever. Niet betreden"
De paden langs het kanaal zijn gevaarlijk want die zitten vol kuilen en zijn praktisch onbegaanbaar door het uitdijende struikgewas
Foto onder: Deze week heeft de gemeente Stein op het deel Scharberg in de bebouwde kom van Elsloo gemaaid en gesnoeid.
Boven: zwerfafval langs de Oostelijke Kanaalweg richting Geulle (Foto Peter Lefèvre) Ook aan de overkant van de Scharberg (de brug over, langs de Westelijke Kanaalweg) is de situatie niet beter. Ook hier een aaneenschakeling van zwerfafval, baldadigheid en slecht onderhoud. Waarbij het laatste natuurlijk het eerste zal aanmoedigen.
- Laatste update op .